اندوه «عروس زاگرس» از زوال طبیعت ایلام

 بدون شک طبیعت ایلام «عروس زاگرس» را می‌توان به عنوان یکی از بکرترین و کم نظیرترین منابع طبیعی کشور به شمار آورد.
سرزمین « بلوط ها » با وجود آب و هوای متنوع، از جنوب استان و دشتهای حاصلخیز آن تا کوهستانهای سرد و ارتفاعات سر به فلک کشیده مانشت، قلارنگ، کبیرکوه و... در شمال استان، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. 
یکی از شهروندان دهلرانی در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: ایلام جزو معدود استان هایی است که رشته کوه‌های زاگرس، این استان را همچون نگینی در آغوش خود گرفته و از آن محافظت می‌کنند.
محسن رحمتی با بیان اینکه می‌توان با کمی برنامه ریزی مدون و الگو برداری خوب از سایر نقاط دنیا، از این طبیعت بکر و خدادادی به نحو شایسته استفاده کرد، می‌افزاید: امروزه می‌توان از صنعت توریسم پس از صنعت نفت به عنوان صنعتی درآمد زا استفاده کرد. 
این شهروند در ادامه با بیان اینکه متأسفانه چند سالی است با هجوم ریزگردهایی که از سوی کشورهای همسایه وارد کشورمی شود، خشکسالیهای پی در پی، آفات موجود در جنگل و آتش سوزی‌های پراکنده، این طبیعت زیبا در آستانه نابودی قرار گرفته و رو به زوال است، بیان می‌دارد: طبیعت نعمتی گرانقیمت است که باید برای حفظ و احیای آن به فکر چاره بود.
تنه درختان؛ فدای شاخ و برگ اضافی
یک کارشناس منابع طبیعی هم با بیان اینکه در سمیناری که چند سال پیش در ایلام برگزار شد، کارشناسان اذعان داشتند در مواقع خشکسالی باید شاخ و برگهای اضافی درختان را قطع کرد تا به تنه اصلی درخت آسیبی نرسد، می‌گوید :متأسفانه در این استان جلوی قطع شاخه‌های اضافی را می‌گیرند و با همین کار تنه درخت را فدای شاخه‌های اضافی می‌کنیم و این سرو قامتان زاگرس کم کم خشک می‌شوند. 
مجتبی منصوربیگی با اشاره به اینکه با کمی مدیریت می‌توان از خود مردم یا سازمانهای مردم نهاد برای هرس درختان جنگل‌های ایلام استفاده کرد، می‌افزاید: از محل فروش چوب همین شاخه‌های خشک و اضافی، هزینه این کار جبران خواهد شد و ضمن اشتغال آفرینی برای شماری از مردم، طبیعت استان جانی دوباره خواهد گرفت. 
یک باغدار سیروانی هم در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه هر درخت میانسال در فصل خشک بیش از 200 لیتر آب احتیاج دارد تا بتواند فصل کم آبی را پشت سر بگذارد، می‌گوید: فاصله ریشه درون خاک تا شاخه و برگ بالای درخت تقریباً فاصله‌ای 30- 20 متری است و آب باید طول این فاصله را طی کند تا خود را به بالاترین حد درخت برساند. 
حسین میرانی با اشاره به اینکه طول مسیر آبرسانی به شاخ و برگهای درخت باعث مصرف زیاد آب می‌شود، می‌افزاید: اگر این فاصله را به حداقل برسانیم، در فصل خشک، آب موردنیاز درخت به یک سوم کاهش می‌یابد.

خشکیدگی 200 هزار درخت بلوط
فردی که خود را اهل شهرستان ایوانغرب و دانشجوی رشته منابع طبیعی و آبخیزداری معرفی می‌کند، به خبرنگار ما می‌گوید: طی چند سال گذشته جنگلهای بلوط در گستره‌ای بیش از 600 هکتار نابود شده و تقریباً 200 هزار اصله از این درختان خشکیده اند. 
محمدرضا منصوری به بهره برداری بی‌رویه، تغییر اقلیم، کاهش نزولات آسمانی، ورود مخرب ریزگردها و حمله نوعی قارچ به نگین‌های عروس زاگرس، اشاره می‌کند و می‌گوید: متأسفانه این خشکیدگی از 10 الی 15 سال پیش شروع شده است و همچنان ادامه دارد و باید چاره‌ای اندیشید. 
شهروندی که برای گذران اوقات فراغت به یکی از پارکهای شهر ایلام آمده است، به خبرنگار ما می‌گوید: تاچند سال پیش طبیعت و محیط زیست خوبی داشتیم، ولی متأسفانه چند سالی است محیط زیست ما به سوی مرگ و نابودی می‌رود و ما نیز ناچاریم برای دیدن حداقل سبزی و طراوت، به پارکهای مصنوعی شهر روی بیاوریم.

پرورش درختانی با عمر طولانی
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: برای حفظ و نگهداری منابع طبیعی و مراتع، تا کنون طرحهای خوب و کارآمدی همچون فعال سازی و ایجاد یگان حفاظت منابع طبیعی، ایجاد پایگاه اطفای حریق، تأسیس یا احیای شرکت‌های تعاونی بهره برداری از منابع طبیعی و جنگلها در دستور کار و اولویت قرار گرفته و در حفاظت از این نعمت خدادادی تأثیرگذار بوده است.
دکتر رضا احمدی استفاده از حضور مردم و انجمنهای مردم نهاد را یکی دیگر از این راهکارهای مناسب عنوان می‌کند و می افزاید: منابع طبیعی متعلق به مردم و همگانی است، پس حفاظت از آن را باید به خود مردم سپرد و دولت تنها در امر آموزش و نظارت، مردم را یاری دهد.
وی با بیان اینکه برای بهره برداری از جنگلها و مراتع استان از شوراها و معتمدان استفاده می‌شود، می‌افزاید: هر چند از چند سال گذشته استان ایلام با خشکسالی‌های پی در پی روبه رو شده است، اما برای بهره برداری بهینه از منابع طبیعی و مراتع، از افراد مستعد و کارآمد استفاده می‌شود تا درختان در فصل خشک آسیب کمتری ببینند. وی از پرورش درختانی خبرداد که صدها سال عمر می‌کنند.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام با بیان اینکه یکی از خطرهایی که جنگلها و مراتع استان را تهدید می‌کند، توسعه کارهای عمرانی، ساخت وسازهای غیر مجاز و از همه مهمتر جاده و راه سازی است، یادآور می‌شود: انجام دادن چنین اقداماتی بدون جایگزین کردن منابع طبیعی از دست رفته، موجب تخریب منابع طبیعی استان می‌شود و لازم است در هنگام قطع یک درخت برای اجرای طرحهای عمرانی، چندین نهال کاشته شود.
دکتر رضا احمدی با اشاره به اینکه درختان حکم ریه زمین را دارند و نباید تنها در روز درختکاری به کاشت و نگهداری درختان پرداخته شود، تأکید می‌کند: باید در تمام سال با آموزش و اطلاع رسانی صحیح به این کار مفید پرداخت.

مردم چه کار کنند؟
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان ایلام در این باره با بیان اینکه همکاری، بین بخشی در راستای اطفای حریق در عرصه‌های طبیعی، همکاری با سازمانهای مردم نهاد، مبارزه با آفات از جمله لورانتوس، انجام فعالیتهای مشترک در راستای کاهش پدیده گرد وغبار، جلوگیری از تخریب اراضی ملی و قطع درختان و گشت‌های مشترک واحد‌های اجرایی از جمله اقداماتی است که با منابع طبیعی استان داشته ایم، به خبرنگار ما می‌گوید: با توجه به اصل پنجاهم قانون اساسی، حفاظت از محیط زیست یک وظیفه شرعی و همگانی است.
غلامحسین کاظمی با بیان اینکه با توجه به وسعت مناطق تحت مدیریت استان و کمبود منابع انسانی و تجهیزات، مردم به عنوان حافظان و نگهبانان اصلی محیط زیست به شمار می‌روند، اظهار می‌دارد: مردم در هنگام تفریح در دامن طبیعت می‌توانند با جمع آوری زباله‌ها، قطع نکردن درختان، خاموش نمودن آتش‌های به جا مانده، تمیز نگه داشتن محیط تفریح، حافظ محیط زیست باشند و با محافظت از این نعمت خدادادی، زمینه را برای استفاده نسل‌های آینده مهیا کنند.