باور مدیران اجرایی به توان روابط عمومی ها

روابط عمومی (public Relations) مجموعه‌ای از اقدامات و کوششهای حساب‌شده‌ای است که هر سازمان برای برقراری ارتباط موثر و هدفمند با گروه‌هایی که با سازمان در ارتباطند انجام می‌دهد.

بنابراین تعریف هر سازمان، نهاد و یا ارگان برای تبیین عملکرد و فعالیت های خود نیازمند آیینه ای تمام نماست که آن را به جامعه و افکارعمومی که با توجه  به ماهیت خدمتگزاری سازمان ها؛ مشتری و یا موکل خوانده می شوند بنمایاند لذا این تصویر شفاف در کالبد واحدی به نام روابط عمومی تجلی می یابد.

روابط عمومی رویداد و یا علم جدیدی نیست و شاید قدمتی به سال وجود بشر دارد؛ در بعضی از تعاریف گفته شده که  روابط عمومی پلی میان سازمان و افکار عمومی است که تلاش می کند بر مدار وظایف اجتماعی اش از تفاهم و همسویی افکاری را که در امر توسعه و پیشبرد اهداف آن سازمان موثر است، برخوردار شود بر این اساس می توان گفت که رسولان الهی اولین انسان هایی هستند که با رسالت پیغامبری در راستای هدایت افکار عمومی در مسیر تکامل ونیل به اهداف آفرینش گام برداشتند.

و مستدل تر اینکه قرآن کریم نیز در آیه 200 سوره آل عمران امت  را به  برقراری ارتباط اجتماعی  دعوت می کند همچنین در جزءهای 20 الی 25 قرآن به کرات به انتقال آگاهی و اطلاع رسانی تاکید شده است.

در مثالی دیگر باید به فرمان امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر اشاره کرد که متن آن گویای اهمیت روابط عمومی است که چنین آمده ((تکیه گاه دین، اجتماع مسلمین و نیروی ذخیره برای دشمنان تنها توده مردم (افکارعمومی) هستند پس کوش تو به سوی افکارعمومی و گرایش تو به سوی آنان باشد)).

همچنین روابط عمومی را باید یک عنصر هماهنگ کننده تعریف کرد که در جنب وظیفه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی، عوامل درون سازمانی را در راستای خدمتگزاری هدایت می کند به عبارتی با طرح و تدوین یک برنامه شکل جدیدی از سازمان ترسیم می کند که با ایجاد هماهنگی و همسو نمودن افکار فعال در داخل سازمان را در جهت بهینه سازی خدمات، بهره وری و پاسخگویی به مطالبات مشتریان پیش می برد و این مسولیت تخصص و تحصیلات مرتبط را می طلبد.

گفته می شود اصلی ترین نقطه ضعف روابط عمومی ها عدم خود باوری است و این طبیعی است؛ حذف رشته روابط عمومی و فقدان علمی در این زمینه طی این سال ها باعث به کارگیری افرادی غیر متخصص در این حوزه شد که برداشت آنان از روابط عمومی انعکاس چند شعار و اخبار کلیشه ای بود و این بی دقتی و سپردن مسولیت به افراد حتی فاقد تحصیلات عالی نه تنها رشد روابط عمومی را متوقف کرد بلکه بر بدنه آن ضربه های سنگینی وارد کرد بنابراین اصلاح و روی غلتک افتادن این حوزه برای تحقق ماهیت روابط عمومی نیاز به گذشت زمان دارد.

       به تعریف یک کارشناس روابط عمومی سرآمد یک روابط عمومی کیفی است و می‌بایستی ورای کمیت‌ها، رسالت های خطیری را به عهده بگیرد اما  مشکل بزرگ ما این‌است که روابط عمومی سرآمد را برای جامعه خود تعریف نکرده ایم. جامعه از این رسالت ها اطلاع ندارد پس طبیعی است که  مسئولان و مدیران ما به یک روابط عمومی سنتی تکیه می‌کنند. همان روابط عمومی که در حد انتقال چند شعار و ... کار می‌کند. بنابراین ما هنوز نتوانسته ایم یک روابط عمومی پویا، سیستماتیک، سازنده، آینده نگر و در یک کلام کیفی را در جامعه ایران و در سازمان های ایرانی جا بیاندازیم. قدم به قدم به پیش می‌رویم ولی سالیانی دراز نیاز داریم تا به نقطه مطلوب برسیم.    

فرهنگ سازي، آینده نگریٰ، بحران ستیزی(  پيشگيري از بحران و حل و فصل بحران) و اعتبار سازي براي سازمان از ویژگی های یک روابط عمومی سرآمد است اما نگاهی به چارت عملکرد روابط عمومی ادارات در ایران و به ویژه در شهرستان ها این نتیجه حاصل می شود که واحد روابط عمومی به جایگاه علمی که برای آن تعریف شده نرسیده که با توجه به اینکه بدنه روابط عمومی هنوز از فقدان مدیر متخصص و دارای تحصیلات عالیه رنج می برد امری طبیعی است.  

هر چند علم روابط عمومی خصوصا در ایران سابقه  طولانی ندارد و بنا به دلایلی اوایل دهه 60 به مدت چندین سال در سایه بی توجهی قرار گرفت اما در سال های گذشته با اضافه شدن رشته روابط عمومی به زیر شاخه های علمی آموزش و یادگیری دراین زمینه رونق گرفت هر چند اصلاح یک سیستم سخت تر از ساختن آن است اما با در راس توجه قرار گرفتن این مهم می توان به در پیش بودن آینده ای روشن برای این بخش امیدوار بود.

رکس هارلو از پیشقدمان روابط عمومى در جهان مى گوید: روابط عمومى دانشى است که به وسیله آن سازمان ها آگاهانه مى کوشند، بر مسئولیت اجتماعى خویش عمل کنند تا بتوانند، تفاهم و پشتیبانى کسانى را که براى توسعه اهمیت دارد، به دست آورند. این تعریف اهمیت علم و تخصص را در زمینه روابط عمومی نمایان می کند، بنابراین یک روابط عمومی کارآمد یکی از مهمترین عوامل توسعه درونی یک سازمان یا نهاد شناخته می شود که با هماهنگ کردن عوامل درون سازمانی برای خدمتگزاری اعتماد و رضایت مخاطبان برون سازمانی را برای حمایت جلب می کند و در هر شاخه مشتری مداری پله ای برای ترقی است. پس می بایست روابط عمومی ها رویکرد خود را مبنای انجام فعالیت های درون و برون سازمانی استوار کنند.

روابط عمومی در ایران نهالی جوان است که در مسیر رشد قرار گرفته اما تا باروری و ثمردهی سال ها فاصله دارد لذا با شروع تدریجی جایگزینی یا وارد کردن افراد آکادمیک به بدنه روابط عمومی در کنار تجربی کاران می تواند آهنگ رشد این شاخه را تسریع بخشد.

بنابراین فقط تدریس و جذب دانشجو در این رشته کافی نیست باید نیروهای تعلیم یافته را جهت اعتلا و قرارگرفتن روابط عمومی در جایگاه اصلی خود محیط روابط عمومی ها به کار گرفت متاسفانه هنوز مدیریت روابط عمومی اکثر ادارات در دست افراد غیر متخصص است و ادامه این روند و بی توجهی به آکادمیک کردن واحد روابط عمومی ریشه این علم را کم کم می خشکاند.

وقت است که جمله "هر کسی را بهر کاری ساخته اند" به حقیقت بپیوندد.