یارانه‌ نقدی و استرس ملت/ آغاز قطع یارانه‌ها از تیرماه؟

به گزارش ایلام بیدار به نقل از وطن امروز، واریز دومین یارانه‌نقدی در گام دوم هدفمندی یارانه‌ها نشان داد دولت هنوز نتوانسته به بسیاری از پرسش‌ها در این زمینه پاسخ بگوید. به عبارت بهتر بسیاری از مسؤولان دولتی نمی‌دانند چه تصمیمی درباره یارانه‌نقدی اتخاذ خواهد شد؛ 

سرنوشت یارانه‌های نقدی چه خواهد شد؟ آیا مقدار یارانه‌ها افزایش خواهد یافت؟ آیا یارانه‌نقدی قطع و یارانه غیرنقدی جایگزین آن خواهد شد؟ موضوع سقف درآمدی چه شد؟ آیا دولت سقف درآمدی را تعیین کرده است؟ آیا قرار است یارانه‌نقدی برخی‌ها قطع شود؟ دولت چگونه می‌خواهد نیازمندان را از ثروتمندان تشخیص دهد؟ مگر وزیر اقتصاد ۵۰ روز پیش مدعی نشده بود ۱۰ میلیون ثروتمند در ایران شناسایی شده‌اند؛ آیا این موضوع صحت دارد؟ دولت در ۵۰ روز بعد از پایان ثبت‌نام یارانه‌ای چه اقداماتی انجام داده است؟ آیا اطلاعات اقتصادی ۷۳ میلیون متقاضی یارانه‌نقدی پایش شده است؟ چرا دولت جزئیات ثبت‌نام‌ها را اعلام نمی‌کند؟ چند درصد درآمد زیر ۶۰۰ هزار تومان دارند؟ چند درصد متقاضیان، مسکن دارند؟ و...

اینها بخشی از سؤالاتی است که می‌توان درباره یارانه‌نقدی و آینده آن از مسؤولان پرسید. جالب اینکه نوبخت، سخنگوی دولت دیروز از خبرنگارانی که خواهان توضیح بیشتر درباره حذف برخی از دریافت یارانه‌نقدی بودند، درخواست کرد اصلا در این مورد سؤال نکنند و با زیرکی نیز گفت: «بنده خواهش می‌کنم به این موضوع نپردازید چرا که بحث این مسائل برای افراد کم‌درآمد استرس ایجاد می‌کند و برای پردرآمدها استرس ندارد.» ابهامات بسیار یارانه‌نقدی و موضع‌گیری عجیب و در عین حال جالب سخنگوی دولت، ذکر چند نکته را ضروری می‌کند:

۱- چرا دولت دوست ندارد رسانه‌ها به جزئیات یارانه‌نقدی بپردازند؟ از اواخر بهمن ماه ۱۳۹۲ دولتی‌ها درباره یارانه‌نقدی اظهار نظر می‌کردند و از مردم درخواست می‌کردند فرم خوداظهاری را پر نکنند. از آن زمان تا پایان فروردین ۱۳۹۳ مردم بمباران خبری یارانه‌ای شدند و مسؤولان دولتی یک پای ثابت اخبار یارانه‌نقدی بودند. هر روز خبر جدیدی از یارانه‌نقدی منتشر می‌شد و حتی برخی مسؤولان اخبار کذب «انصراف میلیون‌ها نفر از یارانه‌نقدی» را منتشر می‌کردند. طبیعی بود که دولتی‌ها در پی یک موج خبری برای انصراف از یارانه بودند. این بمباران خبری فردای اتمام فرآیند ثبت‌نام‌ها قطع شد و طبیعی بود مردم و رسانه‌ها منتظر شنیدن تصمیم‌های یارانه‌ای باشند. مسؤولان بعد از انتشار آمار ۹۷درصدی ثبت‌نامی‌ها، سکوت اختیار کردند. گویا ثبت‌نام ۹۷ درصدی مردم، مسؤولان را شوکه کرده و هنوز آنها نمی‌دانند چه تصمیمی می‌خواهند برای یارانه‌نقدی بگیرند! آیا ۵۰ روز برای رسیدن به یک تصمیم درست و جامع کافی نیست؟

۲ـ سخنگوی دولت اعلام کرده مباحث حذف برخی‌ از دریافت یارانه‌نقدی در آینده، برای افراد کم‌درآمد ایجاد استرس می‌کند. مردم حق دارند بدانند سرنوشت یکی از مهم‌ترین قوانین کشور چه خواهد شد. همین آقای نوبخت چند روز پیش اعلام کرده بود یارانه برخی متقاضیان افزایش خواهد یافت. از طرفی یک مسؤول دیگر گفته بود یارانه‌نقدی ثابت خواهد ماند و افزایش پیدا نمی‌کند. در جایی دیگر عنوان می‌شود منابع یارانه‌نقدی اجازه افزایش یارانه‌نقدی را نمی‌دهد و دولت به دنبال شناسایی افراد نیازمند است. جالب اینکه یکی دیگر از مسؤولان اعلام کرد قرار است کارت انرژی جایگزین یارانه‌نقدی شود و مسؤول دیگری آن را تکذیب کرد و مدعی شد این مساله فقط در حد یک طرح است و از این طرح‌ها بسیار است. این اخبار ضد و نقیض در کنار سکوت رسمی دولت، ابهامات و سؤالات یارانه‌ای را بیشتر می‌کند. باید از مسؤولان پرسید آیا عدم‌شفافیت و نبود اخبار رسمی و در جریان نبودن مردم در این زمینه، استرس ایجاد نمی‌کند؟

۳- مهم‌ترین بحث این روزهای یارانه‌نقدی موضوع سقف‌ درآمد است. دولت در آیین‌نامه اجرایی فازدوم هدفمندی یارانه‌ها به این موضوع اشاره کرده است؛ در بند ۲ ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها که فروردین ماه به تصویب هیات دولت رسید، آمده است: «سازمان (هدفمندی یارانه‌ها) بر اساس کلیه اطلاعات موجود نسبت به بررسی واجد شرایط بودن متقاضیان، اقدام و افراد غیرمشمول را در مقاطع مختلف زمانی تعیین و ضمن اعلام رسمی اطلاعات اقتصادی به سرپرست خانوار نسبت به حذف آنها از دریافت یارانه‌نقدی اقدام می‌نماید.» بیش از ۲ ماه از تصویب این بند می‌گذرد اما هنوز سازمان هدفمندی یارانه‌ها هیچ تصمیمی در این مورد اتخاذ نکرده است. آیا زمان روشن شدن این بند هنوز فرانرسیده است؟

برخی شنیده‌ها حاکی است دولت قصد دارد از تیرماه یارانه‌نقدی برخی مردم را قطع کند و در ماه‌های بعدی نیز برخی دیگر از متقاضیان از دریافت یارانه‌نقدی محروم خواهند شد. افزایش گمانه‌زنی‌ها و شایعات در این زمینه یکی از نتایج همان سکوت مسؤولان است اما در صورت اجرای این بند مسؤولان باید به صورت شفاف بگویند بر اساس چه متر و معیاری اقدام به حذف یارانه‌نقدی افراد خواهند کرد. فرض کنید کسی در فرم خوداظهاری مبلغ درآمد خود را بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اعلام کرده اما این خانوار پرجمعیت است و هزینه آن حتی بیشتر از درآمدش است و بشدت به یارانه نقدی نیاز دارد. آیا دولت برای اجرای بند ۲ ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی فازدوم هدفمندی یارانه‌ها به این موارد توجه می‌کند یا نه؟

۴- رفع‌ابهامات و شفاف‌سازی درباره یارانه‌نقدی می‌تواند استرس کم‌درآمدها و مردم را در این زمینه کم کند. دولت باید هر چه زودتر نسبت به شفاف‌سازی و پاسخ به سؤالات بی‌شمار یارانه‌ای اقدام کند تا بازار شایعات و اظهارات غیرمسؤولانه داغ نشود و استرس مردم بالا نرود! می‌دانیم اتخاذ تصمیم برای آینده یارانه‌نقدی سخت است اما «تدبیر کردن» برای این موضوع آن هم در اسرع وقت انتظار بیجایی نیست؛ ما هنوز امیدواریم تدبیری باشد.