*روح الله کرمی::اهمیت مدیریت برکسی پوشیده نیست وهرکس به وضوح می داند که برای پیشرفت وتعالی در هرکاری جدای ازفراهم نمودن سازوکارهای فعل موردانتظار مستلزم یک مدیریت خوب برای رسیدن به نتیجه ای مطلوب می باشدوبدون داشتن مدیریتی جامع رسیدن به خواسته موردانتظارنیزدورازذهن خواهدبود..
ازگذشته های دور موضوع مدیریت در همه کنش و واکنش های انسان وجودداشته واهمیت خاص خودراداشته است البته این اهمیت به اندازه ای که علم مدیریت امروزه خودرابه همه قالب نموده نبوده است .
اجرای هرگونه فعالیتی مستلزم بهره بردن ازبسیاری عوامل می باشد که این عوامل واین مقدمات به خودی خود موجب نیل به هدف نمی شوند زیراچگونگی رسیدن به هماهنگی وهارمونی لازم بین این عوامل است که موجب می گرددمجموعه ای یکپارچه تشکیل شود تاهدف وچشم اندازترسیم شده محقق گردد،اما بازهم نکته ای که دراین بین خودنمایی می کند این است که این هماهنگی ها به خودی خود وبه صورت تصادفی به دست نمی آید ودراینجاست که به اهمیت مدیریت درکارها پی می بریم.
ازجمله تجربیات لذت بخش برای هرشخص رسیدن به اهداف موردنظر درکوتاه ترین ومناسب ترین زمان است اماآیا این امریدون بهره گیری ازعلم مدیریت ممکن است؟
پرواضح است که هیچ مجموعه وسازمانی چه آنها که ازچندنفربیشترتشکیل نمی شوند وچه سازمانهای بزرگی که هزاران وشاید میلیون ها نفرپرسنل آن راتشکیل می دهند بدون داشتن یک رهبری ومدیریت به هدف خوددست نمی یابند واگرهم به صورت اتفاقی موفقیتی به دست آورند شاید دیگرهیچگاه نتوانند آن راتکرارکنند درنتیجه بازهم به این موضوع کلیدی می رسیم که هرسازمان وگروهی برای رسیدن به موفقیت لاجرم به مدیریت ورهبری ،آن هم مدیریتی کارآمد نیازمنداست .
ازگذشته های دور برای علم مدیریت تعاریف فراوانی ارائه شده است وهرصاحب نظری درمبحث مدیریت ،تعریف ویژه خودراازمدیریت ارائه کرده است.
استفاده موثر از منابع و بکارگیری نیروی انسانی جهت رسیدن به هدفی خاص، هنر انجام دادن کار به وسیله دیگران ، هماهنگ نمودن منابع مادی و انسانی برای نیل به اهداف، ازجمله تعاریفی می باشند که برای علم مدیریت ارائه شده اند وبسیاری تعاریف دیگرکه دراکثریت قریب به اتفاق آنها ازواژه هایی همچون افزایش کارایی ، هدایت و ترکیب علم وهنر استفاده شده است.
امسال سال اقتصادوفرهنگ باعزم ملی ومدیریت جهادی است . نامگذاری این سال ازجنبه های مختلفی قابل تامل است.
باتوجه به این نامگذاری لازم است که ازخود این سوال راداشته باشیم که چرامدیریت جهادی مهم است ؟
چرا یرای حوزه های مهم وتاثیرگذاری چون اقتصاد وفرهنگ یاید برنامه ریزی های خود را براساس مدیریت جهادی به پیش بردواقدامات لازم را حول مدیریت جهادی اجراکرد؟
آنچه که شاید باعث شده مقام معظم رهبری برمدیریت جهادی تاکیدداشته باشند این است که کشورمادرحال حاضرشرایطی ویژه را تجربه می کند .
برکسی پوشیده نیست که همه کشورها کم وبیش درحوزه های مدیریت واقتصاد باموانعی طبیعی روبرومی باشند اما وضعیت کشورما به گونه ای است که علاوه براین موانع طبیعی دشمنان این مرزوبوم یکسری موانع مصنوعی نیزبرسرراه پیشرفت کشور ایجادکرده اند که دراین حالت مجبوربه دست وپنجه نرم کردن باآنها می باشیم .
می توان گفت که کشورمادرحال حاضرنیزدرشرایط جنگ وجهاد به سرمی برد اگرچه به ظاهرنشانه های یک جنگ معمول همچون خونریزی وابزارهای جنگی مشاهده نمی شود امادشمنان همان نیت های پلیدرادرسردارند واین تلاش دشمن به مامی فهماند که برای مقابله باتهاجم آنها باید خودراتجهیزنماییم ،تجهیزبه همان پیش نیازهای جنگ سخت یعنی ایثار،ازخودگذشتگی،تلاش وکوشش مستمر.
درواقع اگرطالب پیروزی ونصرت دراین جنگ هستیم بایدکارکنیم ،فعالیت داشته باشیم تابتوانیم به پیروزی دست پیداکنیم زیرادراین جنگ تمام عیارآسایش ورفاه طلبی می تواند آفتی برای رسیدن به مقصود باشد چراکه خوب می دانیم دشمن درتلاش است که به مردم اینگونه تلقین کند که حاکمیت درجمهوری اسلامی توان تامین مطالبات مردمی راندارد وبااین وجود نمی تواند ونباید به عنوان الگویی برای سابرکشورهای مسلمان قرارگیرد.
دراین بین دشمنان با ایزارهایی به میدان رقابت می آیند که ازجمله این ابزارها می توان به فشارهای سیاسی،اعمال تحریم ها ,تهدیدنظامی وعدم ارائه تکنولوژی هااشاره کرد که روشن است اگرما برنامه ریزی ومدیریتی خوب برای اینگونه موضوعات نداشته باشیم قطعاً بامشکل مواجه خواهیم شد.
اینجاست که رهبرمعظم انقلاب بادوراندیشی خود موضوع مدیریت جهادی رابه عنوان راه حل ارائه می کنند.
شاید بتوان گفت که مدیریت جهادی عمری به قدمت نظام مقدس وپربرکت جمهوری اسلامی دارد وشکل گیری جهادسازندگی درابتدای انقلاب رامی توان نمونه ای خوب وموفق ازمدیریت جهادی نام برد.
کشورما به لحاظ بسیاری ازعومل وظرفیت ها دارای قابلیت های مناسبی می باشد که ازجمله آنها ظرفیت های اقتصادی ونیروی انسانی کارآمد می باشد که اگر مدیریتی مناسب براین منابع صورت پذیرد همانند تجربه های خوبی که درآغازانقلاب وزمان جنگ تحمیلی کسب کردیم می توانیم بزرگترین تهدیدات ودست اندازی ها ی عصرکنونی رانیزبه فرصت هایی برای ترقی وتعالی مبدل سازیم.
دربسیاری ازگونه های مدیریت بروکراسی های معمول واداری به دست وپامی پیچند،مزاحم می شوند ومانع ازپیشرفت های ملموس می گردند امادرمدیریت جهادی مایایداقداملتی فراتر ازاین چارچوب های معمول اداری وبوروکراسی داشته باشیم .
درمدیریت جهادی توجه واحترام به قانون جایگاه ویژه خودرادارد امادراین نوع مدیریت ماازقانون به عنوان وسیله ای برای رسیدن به اهداف استفاده می کنیم نه اینکه به قانون به عنوان مانع وسدی دربرایر ایده های سازنده نگاه کنیم
مدیریت جهادی برآیند یک نگاه استراتژیک وافق نگراست که این نوع مدیریت افق نگر به تحلیل هایی صحیح وعمیق ازمسائل پیرامون نیازمنداست که داشتن همه این موضوعات نیازمند دانش به مفهوم عام آن است.
تغییرسبک زندگی مردم یکی ازموضوعاتی است که برای تحقق مدیریت جهادی به آن نیازمندیم تادرسایه آن تحولات اساسی درعرصه های اقتصادی وفرهنگی صورت پذیرد دراین خصوص رهبرمعظم انقلاب فرمودند: بدون تحول فرهنگی پیشرفت درزمینه اقتصادی نه امکان پذیرو نه مفید است، البته این تحول باید در حاکمیت نیز صورت گیرد و مجلس،دولت و قوه قضاییه باید آغازکننده این تحول باشند.
همانگونه که مدیریت به معنای عام خود به پیش نیازهایی نیازمند است این نوع ازمدیریت که شیوه ای بدیع ازمدیریت می باشد نیزمستلزم داشتن فاکتورهایی برای اجرامی باشد.
ازجمله بدیهی ترین این فاکتورها داشتن مدیرانی است که جهادی فکرکنند ،جهادی تصمیم بگیرند وجهادی اجراکنند.
یک مدیرجهادی دارای شاخصه هایی است که می توان به این موارداشاره کرد:
- یک مدیرجهادی خدایی بوده وهمه فعالیت هایش رنگ وبویی خدایی دارد
- بک مدیرجهادی برای اجرایی شدن شاخص ها ومولفه های اقتصاد مقاومتی درضمن اینکه ازخودبیشترین مایه رامی گذارد وخستگی وخمودی به خودراه نمی دهد سعی می کند با برقرارکردن ارتباط خوب وموثر بامردم ازتمام توان وظرفیت های بالقوه درضمن اینکه به دانش وتخصص اهمیت می دهد استفاده کند تابیشترین بازدهی رادرکارها داشته باشد.
-یک مدیرجهادی فردی کم هزینه است وازریخت وپاش واسراف به شدت می پرهیزد تابتواند ازمنابع بیشترین وبالاترین بهره برداری لازم را داشته باشد.
- مدیریت جهادی مستلزم این است که مدیرباتمام توان وچیزی فراترازتوان خود گام به عرصه های کاری مرتبط خود نهد ودرمقابل تمامی موانع طبیعی ومصنوعی که قطعا ًوجودخواهندداشت یا به وجودمی آورند ضعف وسستی به خود راه ندهد تابااین راهکاربه اهداف رسیده ودشمن را مایوس گرداند.
درواقع اگرمدیرجهادی بافاکتورهایی که خودرا به آنها می آراید همچون ایمان واعتقادبه خدا،داشتن روحیه جهادی ،خستگی ناپذیری ،خودباوری وداشتن تحلیل هایی درست وتصمیم هایی به جا واردکارزارجهادشود می تواند تمامی کمبودهای اقتصادی وفرهنگی راپوشش دهد وتوسعه کشوررادرزمینه های متفاوت محقق سازد.
دراین بین لازم است که وظایف همه دستگاهها به صراحت مشخص شود وهردستگاه وسازمانی متولی ومسئول اجرای فعالیتی که درآن تخصص دارد شود تادرکمترین زمان به نتیجه مطلوب دست پیداکند زیرادراین موقعیت که کشورنیازمند مدیریت جهادی است مسئله زمان اهمیت خودرابیشترنشان می دهد ودرصورت عدم توجه به زمان باتوجه به اینکه مادرحال نبرد بادشمنانی هستیم که برنامه ریزی های خود را ازقبل کرده اندازدست دادن زمان می تواند برای ماغیرقابل جبران باشد پس لازم است که به استفاده بهینه وموثراز زمان توجه داشته باشیم چراکه درصورت عدم مدیریت برزمان نیزممکن است شکست هایی رامتحمل شویم.
باتوجه به آنچه که گفته شد می توان مدیریت جهادی را درموضوعات ذیل خلاصه کرد:
-به مشکلات اقتصادی ومعیشتی مردم باید نگاهی ژرف همراه با یک کارشناسی دقیق داشت.
- به تولیدات داخلی یابد توجه ویژه ای داشت تاهم نیازمند به واردات نباشیم وهم بتوانیم درامرصادرات فعال باشیم.
- نیازمندیهای عمومی مردم را باید درحوزه اقتصاد شناسایی کرد
- هدفمندی یارانه ها که یکی ازموضوعات موثر درراستای اقتصاد مقاومتی نیزمی باشد را باید به سمت وسویی متمایل ساخت که بیشترخدمات عمومی وضروری راتحت الشعاع قراردهد.
- کشوردارای ظرفیت ها وتوانمندیهای بسیاری می باشد که باید برای به فعلیت درآوردن همه ظرفیت های بالقوه آستین همت را بالا زد.
- اگرچه موضوع زمان یکی ازموضوع های مهم وکلیدی درمدیریت می باشد اماهمیشه نباید سرعت را فدای دقت کرد ،سرعتی خوب است که بادقت همراه باشد.
- لازم است برای کارآفرینی وحمایت ازتولیدات داخلی قوانینی متناسب تصویب یا قوانین موجودراتسهیل کرد.
- ازجمله نکات کلیدی درهرجهادی بالابردن انگیزه های حمایت مردم ازآن جهاد است واین موضوع شایدبا عدم برخورداری بعضی ازمناطق کشورهم طراز با سایرنقاط برخورداردرتضادباشد ولازم است نگاهی جامع تربه مناطق محروم وکم برخوردارداشت تا بتوان به برقرای وایجاد عدالت اجتماعی کمک کرد
امیداست درسایه ولایت وبا عمل به رهنمودهای رهبرمعظم انقلاب بتوانیم باعزم ملی ومدیریت جهادی درهمه عرصه ها ازجمله اقتصاد وفرهنگ که امسال به طورویژه برآنها تاکیدشده است پیروز باشیم.
*دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت