به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، محمد رستمی فعال فرهنگی و همیار طبیعت در یادداشتی نوشت: استان ایلام علاوه بر طبیعت زیبا و کم‌نظیر آن دارای جلوه‌های زیبا از گاه‌شماری و مناسبت‌های قدیمی است .دارای ویژگی‌ها و مولفه‌هایی الهام‌بخش است که در صورت بازخوانی و بروزرسانی آن‌ها می‌توان در معنا و حکمت‌های زندگی از آن‌ها بهره گرفت .پاره‌ای از این مؤلفه‌های الهام بخش را با هم مرور می کنیم .
در مناسبت‌ها و گاه‌شماری ایلامیان که از دل آن جشن‌های بومی ومحلی بیرون آمده است ما محوریت خانواده و خانواده محور بودن را داریم .چه موسم یلدا باشد و چه موسم بهار کردی و چه آتش نوروزی در خانه‌ها و حتی پنج‌شنبه آخر سال برنامه‌ها بر مدار و محور خانواده می‌چرخد.
مؤلفۀ دیگر توجه و تکریم زن و مادر است .در موسم بهار کردی برای کدبانو یا مادر خانه طلب خیر می‌شود و هدیه دهنده هم اوست .در شب بهار کردی ایلامی سهمی از غذا به شکل نمادین برای مادر بهار کنار گذاشته می‌شود.
پیوند با طبیعت مؤلفه دیگر است .نام‌هاي ماه های سال بر اساس جلوه‌های آن در طبیعت نام‌گذاری می‌شود .اگر اسفندماه را گیاه خیزان و شهریور را واهیلان (وزش بادها ) می‌نامند کاملا با نمود بیرونی آن منطبق است.
طلب روشنایی و نور .اگر در یلدا شبی را در دراز ترین شب سال سپری می‌کنند تا با سرگرمی و مشغولیت و هوره خوانی و چو چو (پرسش و پاسخ )این شب تاریک هم بگذرد بهر آن است که نور و روشنایی را ارج می‌نهند .حتی نور آن قدر برای آن‌ها اهمیت داشته که طلب باریدن نور به قبر اموات داشتند و کیست که نداند نور نه فقط در تابش خورشید بلکه در جلوه‌های متعالی آن چون نور آگاهی و معرفت و ایمان مراد بوده است .اگر در روزهای آخرسال به یاد اموات و مأوا گرفتگان در افلاک در خانه آتشی روشنی می‌کردند بهر آن بود تا به روح رفتگان اعلام کنند چراغ و اجاق این خانه در زمین روشن است و خاندان باقی مانده با پاکی چون نور حافظ آن نام و آوازه بوده‌اند.
مؤلفۀ دیگر توجه به عناصر مادی و معنوی و توجه توامان به آن‌هاست. اگر جشنی بوده و خوراک و غذایی پخت شده در کنار آن به عالم معنا هم توجه می‌شده است هم اهتمام به صله ارحام مورد توجه بوده است و هم بهره‌گیری از حکمت و معرفت و شاهنامه خوانی و حافظ خوانی و طلب خیر برای دیگری.
احترام به پیران و سراغ آنان رفتن و دور آنان جمع شدن جلوه زیبای دیگر از این عناصر الهام‌بخش است .دعای پیران در حق جوانان هم پیر شدن و پایدار (پایار) شدن است . پیران قصه‌گو در قالب متل‌ها و قصه‌ها در شب‌نشینی‌ها الگو‌های مورد نظر و پیام‌های انسان‌ساز را به زیبایی ترسیم می‌کردند.چیزی که جامعه فردی شده ما امروز بیش از هر زمانی دیگر به آن حاجتمند است . در قالب این رفتار‌ها بین گذشته و آینده ارتباط برقرار می‌شود و پیران نیک می‌دانستند برای تقویت مؤلفه‌های فرهنگی باید آموخت. بقول حافظ؛
وفا و عهد نیکو باشد ار بیاموزی
و گرنه هر که تو بینی ستمگری داند
و نکته دیگر آنکه ایلامیان همچون ایرانیان در طول تاریخ موحد و یکتاپرست بوده‌اند و اگر به عناصر چهار گانه آب و خاک و هوا و آتش احترام می‌گذاشتند به خاطر اهتمام به ترکیب آنان در چرخیدن چرخ حیات بوده است . بقول فردوسی این حکیم خدا باور اگر در مناسبت‌ها آتش بر می‌افروختند بهر آمادگی برای ستایش یزدان بی‌همتا بوده است.
به یک هفته پیش یزدان بودند
مپندار کاتش پرستان بودند
که آتش بدانگاه مهراب بود
پرستنده را دیده پر آب بود .
امید است با بروزرسانی و درک عمیق معانی و مفاهیم گاه‌شماری ایلامیان شاهد انتقال ارزش‌ها و مواریث فرهنگی و تمدنی بدور از هر گونه تحریف باشیم.
انتهای خبر/ر