به گزارش ایلام بیدار،«حسین موسویان»، عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده ایران در یادداشتی که در روزنامه «فایننشال‌تایمز» منتشر کرده، نوشته است که طرف غربی به ایران اعلام کرده است که لغو برخی از تحریم‌ها احتمالا 20 سال طول می‌کشد.
موسویان یادداشت خود را اینگونه آغاز کرد که تا یکشنبه، جهان به این مسئله پی خواهد برد که آیا تهران و ۱+۵ (آمریکا،انگلیس،فرانسه،روسیه،چین بعلاوه آلمان) مسیری را به سوی راه‌حل صلح‌آمیز بحران برنامه هسته‌ای ایران می‌یابند یا خیر. آمریکا و شرکای این کشور نباید فرصت توافق جامع را از دست دهند. در صورت شکست مذاکرات، خطر بیشتری وجود دارد و چیزهای زیادی هم در سطح منطقه‌ای و هم فراتر از منطقه‌ای از رسیدن به توافق حاصل می‌شود.
به گفته موسویان، موانع چشمگیری باقی مانده است. اول آنکه در میان این موانع، تقاضا از ایران برای ایفای تعهداتی است که فراتر از تعهدات امضاکنندگان پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان پی تی) می‌باشد. این تعهدات شامل تعطیل کردن سایت غنی‌سازی فوردو، اصلاح رأکتور آب سنگین اراک، از بین بردن توانایی تولید پلوتونیوم و تسلیم در مقابل روش‌های نظارتی که فراتر از پروتکل‌های بین‌المللی است.
آمریکا،انگلیس،روسیه،چین، فرانسه و آلمان همچنین بهدنبال جلوگیری ایران از تولید سوخت برای نیروگاههای هسته‌ای‌اش هستند که این ممنوع کردن تحقیقات صلح‌آمیز هسته‌ای است و کشورهای ۱+۵ همچنین می‌خواهند ممنوعیت‌هایی را برای قابلیت موشکی ایران به وجود آورند.
عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده ایران ادامه داد، در نهایت، ۱+۵ اصرار دارد که اجرای بخش‌هایی از این توافق به ویژه حذف تحریم‌ها ممکن است ۲۰ سال به طول انجامد. به بیان دیگر، از ایران امتیازات چشمگیری در قبال وعده کاهش تحریم‌ها ظرف دو دهه را می‌دهند. این واقع‌گرایانه نیست و این در راستای منافع طولانی‌مدت گروه ۱+۵ نیست.
موسویان تأکید کرد که دولت تهران با پذیرش این خواسته‌ها در واقع خوددکشی سیاسی کرده است، بعلاوه، دوره دو دهه‌ای اجرای توافقنامه، تمامی مقدمات و برنامه‌ریزی‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد و این مقدمات و برنامه‌ریزی دستخوش تغییرات سیاسی در تهران و اشنگتن می‌شود.
وی ادامه داد، مقداری واقع‌بینی لازم است. توافق موقت به این دلیل محتمل شد که آمریکا سیاست غیرواقع‌گرایانه «غنی‌سازی صفر» را کنار گذاشت. ایران نیز همچنین موضع خود را تغییر داد. ایران اعلام آمادگی کرد تا بالاترین سطح شفافیت بر اساس قوانین ان پی تی را بپذیرد. حتی در خصوص اقدامات داوطلبانه و موقت فراتر از قوانین ان پی تی ابراز تمایل کرد، اقداماتی چون دادن تضمین بیشتر که برنامه هسته‌ای خود را به سمت تسلیحات هسته‌ای پیش نمی‌برد.
موسویان اینگونه گفت، بعلاوه، همانطور که دانشمندان هسته‌ای دانشگاه پرینستون پیشنهاد داده بودند، تغییرات تکنیکی در طراحی رأکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک می‌تواند خروجی مواد بالقوه برای تسلیحات هسته‌ای را حذف کند. در این صورت، تولید سالانه پولوتونیوم می‌تواند به کمتر از یک کیلوگرم کاهش پیدا کند که این مقدار بسیار کمتر از ۸ کیلوگرم مورد نیاز برای بمب است.
وی تأکید کرد، گام‌هایی مثل محدود کردن غنی‌سازی اورانیوم باید مورد توافق قرار گیرد که آبروی هر دو طرف را حفظ کند، اما تا زمانیکه واشنگتن و اسرائیل اصرار دارند که تمامی گزینه‌ها برای جلوگیری ایران از رسیدن به تسلیحات هسته‌ای روی میز قرار دارد، تقاضا برای تعطیل کردن فوردو غیرواقع‌گرایانه است. فوردو تنها تأسیساتی است که خارج از دسترس آمریکا و اسرائیل برای حمله به آن قرار دارد.
موسویان ادامه داد، پرچالش‌ترین موضوع موجود، توافق با ظرفیت غنی‌سازی ایران مطابق با نیاز این کشور برای تأمین سوخت نیروگاه هسته‌ای و رأکتور تحقیقاتی هسته‌ای غیرنظامی ایران است.
برای رفع این نزاع، گام‌هایی باید مورد موافقت قرار گیرد که برای دو طرف حفظ آبرو کند، اقداماتی چون محدود کردن غنی‌سازی اورانیوم به سطح زیر ۵ درصد، حفظ حداقل ذخایر اورانیوم و استفاده از فوردو بعنوان یک سایت تحقیق و توسعه به منظور آنکه دیگر یک تهدید نظامی تلقی نشود. بعلاوه دو طرف می‌توانند در طول چند سال با یکدیگر در خصوص جاگزینی نسل اول سانتریفیوژها با تعداد کمتری از سانتریفیوژ‌های کارآمدتر توافق کنند.
در یک دوره انتقالی، ظرفیت عملی غنی‌سازی می‌تواند به سطح نیازهای عملی ایران محدود شود.
موسویان تصریح کرد که در توافق نهایی، دو طرف می‌بایست با یک طرح گام به گام که برپایه رفتار مناسب متقابل است، توافق کنند. برای مثال، قبل از آنکه به پایان رسیدن دوران ریاست‌جمهوری اوباما، مهم است که تحریم‌های اساسی لغو شود و مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا در هرگونه توافقی ضروری است.
وی در پایان یادداشت خود نتیجه‌گیری کرد، در شرایطی که سوریه و عراق در آستانه سقوط قرار دارند و افغانستان با ناآرامی‌های داخلی مواجه است، پیدایش تروریسم افراطی سنی‌ها، تهدید عمیق و فوری برای منطقه و کشورهای ۱+۵ به وجود آورده است. واشنگتن و تهران، منافع مستحکم مشترکی در همکاری در خصوص این بحران‌ها دارند. اگر توافق جامع نهایی حاصل شود، موانع چشگیری برای تحقق چنین امری برداشته می‌شود.
فارس