به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، فصل بهار در منطقه کبیرکوه استان ایلام همواره با زیبایی‌های طبیعی و رویش گیاهان دارویی همراه است. اما متأسفانه، این فصل به‌دلیل فعالیت‌های غیرقانونی و برداشت بی‌رویه گیاهان دارویی توسط افراد غیربومی، به‌عنوان زمانی برای تاراج منابع طبیعی نیز شناخته می‌شود. برداشت‌های بی‌رویه از گیاهانی مانند پیاز تابستانه (انشگ) نه‌تنها به تخریب منابع طبیعی منجر شده، بلکه ریشه‌کنی کامل این گیاهان را در شهرستان به دنبال دارد.
به‌علاوه، نابودی این رویشگاه‌ها موجب کاهش منابع غذایی خرس کبیرکوه شده و در سال‌های اخیر، کوهنوردان با خطراتی مانند حمله این حیوان مواجه شده‌اند. این وضعیت نگران‌کننده به‌ویژه از آن جهت حائز اهمیت است که برخی افراد بومی نیز در همکاری با غیربومی‌ها به تداوم این معضل دامن می‌زنند. در نتیجه، اگر برای این موضوع چاره‌ای اندیشیده نشود، باید منتظر فاجعه زیست‌محیطی و نابودی یکی از مهم‌ترین مناطق طبیعی کشور باشیم.
تهدید تنوع زیستی و اکوسیستم
صادق رستمی کارشناس کشاورزی و منابع طبیعی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: اقدامات غیرقانونی برداشت گیاهان دارویی در کبیرکوه، تهدیدی جدی برای تنوع زیستی و اکوسیستم منطقه به شمار می‌رود. این برداشت‌ها نه‌تنها به نابودی گیاهان دارویی می‌انجامد، بلکه به ریشه‌کنی سایر گیاهان و حیوانات نیز آسیب می‌زند. متأسفانه، با شروع فصل بهار، شاهد هجوم افراد غیر بومی به این منطقه هستیم که بدون توجه به پیامدهای زیست‌محیطی، به‌طور بی‌رویه اقدام به برداشت می‌کنند.
وی افزود: این موضوع می‌تواند عواقب وخیمی به‌دنبال داشته باشد، به‌ویژه برای گونه‌های جانوری که به این گیاهان وابسته هستند. در سال‌های اخیر، ما شاهد کاهش تعداد خرس‌ها و دیگر حیوانات جنگلی در این منطقه هستیم. همکاری برخی افراد بومی با این غیربومی‌ها نیز مزید بر علت شده و مشکلات را تشدید کرده است.
تأثیرات اجتماعی و اقتصادی
رستمی در ادامه به تأثیرات اجتماعی و اقتصادی این معضل اشاره کرد و گفت: نابودی گیاهان دارویی نه‌تنها بر محیط زیست تأثیرگذار است، بلکه بر معیشت جوامع محلی نیز ضربه می‌زند. بسیاری از بومی‌ها به‌دنبال جمع‌آوری این گیاهان برای تأمین معیشت خود هستند و با کاهش آن‌ها، زندگی آن‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
تهدیدهای جدید اکوسیستم
مهدی ویسه عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: احداث سدها و پروژه‌های عمرانی در کنار برداشت‌های بی‌رویه از گیاهان دارویی، تهدیدهای جدیدی برای اکوسیستم کبیرکوه به وجود آورده است. در سال‌های گذشته، ما شاهد کاهش شدید منابع آبی و تغییرات اقلیمی بوده‌ایم که این وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند. اگر به این مسائل رسیدگی نشود، آینده این منطقه به‌عنوان یکی از ذخایر طبیعی و زیستی کشور در خطر خواهد بود.
وی افزود: توجه به قوانین و مقررات محیط‌زیستی و اجرای دقیق آن‌ها از سوی مسئولان ضروری است. همچنین، نیاز به برگزاری برنامه‌های آموزشی برای آگاهی‌بخشی به مردم و جوامع محلی در خصوص اهمیت حفاظت از منابع طبیعی و گیاهان دارویی احساس می‌شود. این آموزش‌ها می‌تواند به افزایش مشارکت مردم در حفاظت از محیط زیست کمک کند.
ضرورت آگاهی‌بخشی به جامعه
حسین بختی استاد دانشگاه فرهنگیان ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: یکی از چالش‌های اصلی در این زمینه، عدم آگاهی کافی مردم نسبت به اهمیت گیاهان دارویی و نقش آن‌ها در حفظ تنوع زیستی است. ما نیاز داریم تا برنامه‌های آموزشی و ترویجی در سطح جامعه برگزار کنیم تا مردم از ارزش‌های اقتصادی و زیست‌محیطی این گیاهان آگاه شوند و به‌طور فعال در حفاظت از آن‌ها مشارکت کنند.
بختی ادامه داد: این همکاری می‌تواند شامل اطلاع‌رسانی در مورد خطرات برداشت بی‌رویه، معرفی روش‌های پایدار استفاده از منابع طبیعی و تشویق به کاشت گیاهان دارویی باشد. در این راستا، باید از ظرفیت‌های محلی و نهادهای آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی استفاده شود. این تغییرات می‌تواند به بهبود وضعیت زیست‌محیطی و افزایش کیفیت زندگی مردم منجر شود.
ضرورت اقدامات عملی برای حفاظت
یاسم خانمحمدیان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: با توجه به شرایط کنونی، ضروری است که اقدامات عملی در جهت حفاظت از گیاهان دارویی و منابع طبیعی کبیرکوه انجام شود. بر اساس تبصره ۷ اصلاح ماده ۳ اصلاحی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور، هر گونه بهره‌برداری از محصولات فرعی جنگلی و مرتعی، از جمله تره و انشگ، بدون اخذ مجوز ممنوع است. در صورت مشاهده هر گونه برداشت، حمل، خرید و فروش و معامله، این محموله‌ها به عنوان کالای قاچاق ضبط و متخلفین به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.
وی افزود: همچنین، ما از همشهریان عزیز می‌خواهیم که در صورت مشاهده فعالیت‌های غیرقانونی در این زمینه، مراتب را به مأمورین اداره منابع طبیعی شهرستان اعلام کنند. شماره تلفن ۱۵۰۴ نیز برای اطلاع‌رسانی در این خصوص در دسترس است. حفاظت از منابع طبیعی یک مسئولیت جمعی است و همه ما باید در این زمینه تلاش کنیم.
اقدامات غیرقانونی برداشت گیاهان دارویی در استان ایلام، نه‌تنها به تخریب منابع طبیعی منجر شده، بلکه به ریشه‌کنی این گیاهان و کاهش تنوع زیستی منطقه نیز آسیب می‌زند. همکاری بومی‌ها با غیربومی‌ها در این اقدامات، وضعیت را پیچیده‌تر کرده و نیاز به آگاهی‌بخشی و اجرای قوانین محیط‌زیستی را ضروری می‌سازد.
اگر برای این موضوع چاره‌ای اندیشیده نشود، باید منتظر فاجعه زیست‌محیطی و نابودی یکی از مهم‌ترین مناطق طبیعی کشور باشیم. با همکاری و همیاری همگان، می‌توان به حفاظت از این منابع غنی و زیبا کمک کرد و آینده‌ای پایدار برای کبیرکوه رقم زد.
حفاظت از این اکوسیستم نه‌تنها به نفع محیط زیست است، بلکه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مردم و حفظ فرهنگ‌های محلی نیز کمک کند. بنابراین، باید همه دست به دست هم دهیم و برای نجات کبیرکوه و منابع طبیعی آن تلاش کنیم.
انتهای خبر/ر