به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی ایلام بیدار ، واقعه غدیر از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام است که در آن، پیامبر اسلام (ص) هنگام بازگشت از حجةالوداع در ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم قمری در غدیر خم، امام علی (ع) را جانشین خود معرفی کرد. حاضران در آن واقعه که بزرگان صحابه نیز در میانشان بودند، با امام علی (ع) بیعت کردند.
این معرفی بنا به دستور خدا در آیه تبلیغ بود. این آیه به پیامبر (ص) دستور می‌داد آنچه خداوند بر او نازل کرده، ابلاغ کند و اگر این کار را نکند، رسالتش را انجام نداده است. پس از واقعه غدیر آیه اکمال نازل شد که می‌گفت: «امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم.»
معصومان به حدیث غدیر استناد کرده‌اند و شاعران بسیاری از دوران امام علی (ع) درباره آن شعر سروده‌اند. از مهم‌ترین آثار درباره این واقعه، کتاب الغدیر از علامه امینی است. پیامبر (ص) و دیگر معصومان این روز را عید خوانده‌اند و مسلمانان، به‌ویژه شیعیان این روز را جشن می‌گیرند.
ماجرای غدیر
پیامبر (ص) در ذی‌قعده سال ۱۰ قمری همراه هزاران نفر برای انجام مناسک حج از مدینه به‌طرف مکه حرکت کرد.
این سفر رسول خدا (ص)، حجةالوداع، حجت‌الاسلام و حجةالبلاغ نامیده می‌شود. در آن ماه امام علی (ع) برای تبلیغ اسلام در یمن بود و هنگامی که از تصمیم پیامبر (ص) برای سفر حج آگاه شد، همراه عده‌ای به سمت مکه حرکت نمود و پیش از آغاز مناسک، به رسول خدا (ص) پیوست.
مسلمانان حج‌گزار ۱۸ ذی‌الحجه به غدیر خم رسیدند و پیش از جدایی اهالی شام، مصر و عراق از جمعیت، جبرئیل آیه تبلیغ را بر پیامبر (ص) نازل کرد و از جانب خداوند، به رسول خدا (ص) امر نمود تا علی (ع) را به‌عنوان ولی و وصی بعد از خود، به مردم معرفی کند.
پس از نزول این آیه، پیامبر (ص) دستور توقف کاروان را صادر نمود و گفت آنانی که پیشاپیش حرکت می‌کنند، به محل غدیر بازگردند و کسانی که عقب مانده‌اند، به کاروان در غدیر خم، ملحق شوند.
ایراد خطبه
پیامبر (ص) پس از ادای نماز ظهر، خطبه‌ای ایراد کرد که به خطبه غدیر مشهور شد و در ضمن آن فرمود: «حمد و ستایش مخصوص خداوند است و از او یاری می‌خواهیم و به او ایمان داریم و از شر نفس‌هایمان و زشتی‌های کردارمان، به او پناه می‌بریم... خداوند لطیف و خبیر مرا خبر داد که من به‌زودی (به‌سوی او) فراخوانده می‌شوم و (دعوت او را) اجابت خواهم نمود... من پیش از شما در کنار حوض (حوض کوثر) حاضر می‌گردم و شما در کنار آن بر من وارد می‌گردید، پس بنگرید که پس از من چگونه درباره ثقلین رفتار می‌کنید؛ ثقل اکبر کتاب خداست... و ثقل دیگر، عترت من است...»
سپس رسول خدا (ص)، دست علی (ع) را بلند نمود تا مردم او را ببینند و فرمود:
«ای مردم، آیا من از خود شما، به ولایت [سرپرستی] شما سزاوارتر نیستم؟ مردم پاسخ دادند: آری، ای رسول خدا. حضرت فرمود: خداوند ولی من است و من ولی مؤمنین‌ام و من به خود شما، به ولایت [سرپرستی] شما سزاوار ترم. پس هر کس که من مولای اویم، علی مولای اوست.» رسول خدا (ص) سه بار این جمله (مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلَاهُ) را تکرار کرد و فرمود: «خداوندا، دوست بدار و سرپرستی کن هر کسی را که علی را دوست دارد و او را مولای خود بداند و دشمن بدار هر کسی را که او را دشمن می‌دارد و یاری نما هر کسی را که او را یاری می‌نماید و به حال خود رها کن هر کس را که او را وا می‌گذارد.» (اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ) سپس خطاب به مردم فرمود: «حاضران این پیام را به غایبان برسانند.»
نزول آیه اکمال
هنوز جمعیت متفرق نشده بودند که دوباره جبرئیل نازل شد و از جانب خداوند، آیه سوم سوره مائده نازل کرد که به آیه اکمال مشهور است. در بخشی از آیه آمده است: «الْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکمُ الْإِسْلامَ دیناً؛ امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم.»
تبریک به امام علی (ع)
در این هنگام، مردم به امام علی (ع) تهنیت گفتند. از جمله کسانی که پیشاپیش سایر صحابه، به امام علی (ع) تهنیت گفتند، عمر بود. او پیوسته خطاب به امیرمؤمنان (ع) می‌گفت: بر تو گوارا باد! ای پسر ابوطالب! تو مولای من و مولای هر مرد و زن باایمان گشتی.
پیامبر (ص) نیز دستور داد خیمه‌ای برای علی (ع) برپا کردند و به مسلمانان فرمان داد دسته‌دسته خدمت ایشان برسند و به‌عنوان امیرمؤمنان به او سلام دهند و همه مردم حتی همسران پیامبر (ص) و همسران مسلمانان، دستور پیامبر (ص) را عملی ساختند.
حاضران
درباره تعداد افراد حاضر در غدیر خم اختلاف‌نظر است. تعداد حاضران را ده‌هزار نفر، دوازده هزار نفر، هفده هزار نفر، هفتاد هزار نفر و ۱۲۰ هزار نفر گفته‌اند. برخی باتوجه‌به گنجایش جمیعت در فضای غدیر خم، جمعیت مدینه در سال دهم هجری، درنظرگرفتن جمعیت حاضر در مکه در حجةالوداع، گزارش مبنی بر حضور ده‌هزار نفر در غدیر خم را مستندتر دانسته‌اند.
عمر بن خطاب، عثمان بن عفان، عایشه بنت ابوبکر، سلمان فارسی، ابوذر غفاری، زبیر بن عوام، جابر بن عبدالله انصاری، عباس بن عبدالمطلب، ابوهریره از صحابه‌ای بودند که در واقعه غدیر حاضر بوده و آن را بدون واسطه نقل کرده‌اند. واقعه غدیر در منابع شیعه و سنی نقل شده است. برخی از فرازهای خطبه غدیر مانند: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» متواتر است.
انتهای پیام/ع