به گزارش ایلام فردا،استان ايلام به واسطه دارا بودن 420 كيلومتر مرز مشترك با عراق از ظرفيت‌هاي فراواني براي صادرات و واردات برخوردار است و در اين مسير طولاني، مرز مهران از داشته‌هاي ذي قيمت استان است كه در صورت رونق مي‌تواند نقطه قوت آن در كنار نفت و گاز و طبيعت بي‌بديلش باشد. مرز مهران كه داراي مصوبه تبديل به منطقه ويژه اقتصادي است با گذشت چند سال از اين مصوبه همچنان يك مرز است كه هر چند از آن به عنوان امن‌ترين مرز زميني كشور ياد مي‌شود و روزانه هزاران زائر از اين مرز راهي عتبات عاليات مي‌شوند، اما تا تبديل به منطقه ويژه اقتصادي فرسنگ‌ها راه در پيش دارد.
مسيري كه در سايه كم توجهي و نبود بودجه ممكن است طولاني‌تر هم شود. هم‌‌اكنون هر چند كه تعدادي از زائران عتبات از اين مرز راهي سفر مي‌شوند، اما اين مرز بين‌المللي از كمترين امكانات ممكن برخوردار است. روزانه صدها كاميون نيز از اين مرز به دو كشور رفت و آمد دارند كه البته چيزي از اين صادرات و واردات عايد مردم ايلام و مرزنشينان نمي‌شود.
تبديل مرز مهران به منطقه ويژه اقتصادي مصوبه دولت دهم
مصوبه تبديل مرز مهران به منطقه ويژه اقتصادي چند سال قبل در دولت احمدي‌نژاد اتفاق افتاد و مقرر بود با فراهم كردن زيرساخت‌ها در اين مرز امن، شرايط به‌گونه‌اي فراهم شود كه ضمن رفع كمبودها، امكانات اقتصادي و ايجاد اشتغال فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري به‌گونه‌اي فراهم شود كه در اين منطقه ويژه اقتصادي سرمايه‌ها به كار افتاده و به نفع سرمايه‌گذاري و منطقه عمل شود، اما اين مصوبه هيچ وقت رنگ اجرايي به خود نگرفت و مرز مهران كه از آن به نام مرز بين‌المللي مهران و امن‌ترين مرز كشور ياد مي‌شود همچنان از حداقل امكانات برخوردار است.
به تازگي نيز شنيده‌ها حكايت از آن دارد كه مسئولان قصد دارند اين مرز را به منطقه آزاد تجاري تبديل كنند در حالي‌كه مصوبه قبلي مبني بر ايجاد منطقه ويژه اقتصادي در مهران محقق نشد. مصوبه ايجاد منطقه ويژه اقتصادي در مهران كه مصوبه چند سال قبل دولت بود در واپسين روزهاي دولت دهم توسط مسئولان كلنگ‌زني شد و اين كار در حد همان كلنگ‌زني باقي‌ماند و خبري از تاسيسات اقتصادي يا تحركات سرمايه‌اي در آن ديده نمي‌شود و به نظر مرز مهران همچنان در اول خط است.
منطقه ويژه اقتصادي مهران در حد نصب تابلو
آنچه كه بيش از همه به چشم مي‌آيد، شعارهاي مسئولان در دوره‌هاي مختلف درخصوص بزرگ‌ترين ظرفيت اقتصادي استان ايلام است كه هنوز نتوانسته استان و مهران را به پيشرفت و توسعه نزديك كند. اكنون منطقه ويژه اقتصادي مهران در حد نصب يك تابلو باقي‌مانده و در همين شرايط نابسامان بحث ايجاد منطقه آزاد تجاري مهران مطرح شده است. يك كارشناس ارشد اقتصادي در اين زمينه گفت: نفس راه‌اندازي منطقه آزاد تجاري در مناطقي نظير ايلام بسيار عالي است به شرط آنكه زيرساخت‌هاي آن فراهم باشد.
عليرضا نصربيگي افزود: زماني كه مسئولان در راه‌اندازي منطقه ويژه اقتصادي موفق نبوده و به شعارهاي خود عمل نكرده‌اند به نظر مي‌رسد منطقه آزاد تجاري مهران نيز چيزي شبيه همان شعار قبلي عمل نشده باشد.وي تاكيد كرد: منطقه آزاد تجاري نيازمند زيرساخت‌هايي است كه تاسيس منطقه ويژه اقتصادي مي‌تواند فراهم‌كننده بخشي از آن زيرساخت‌ها باشد. نصربيگي افزود: منطقه ويژه اقتصادي كه منطقه‌اي حراست شده در مبادي ورودي كشور است با هدف ايجاد پشتيباني از توليدات داخلي، ايجاد تحرك در اقتصادهاي منطقه‌اي و توسعه صادرات غيرنفتي ايجاد مي‌شود كه داراي مقررات خاصي است كه چنين منطقه‌اي براي مرز مهران پيش‌بيني شده است.
وي اظهار داشت: اما بايد پرسيد آيا اكنون مسئولان تحرك اقتصادي در منطقه مي‌بينند؟ چه چيزي توليد شده كه از توليدات داخلي و اقتصاد منطقه غرب كشور يا اصلا خود استان ايلام پشتيباني كند؟ آيا صادرات غيرنفتي اين مرز به واسطه توليدات منطقه ويژه اقتصادي گسترش يافته است؟ نصربيگي يادآور شد: مثلا يكي از مزاياي منطقه ويژه اقتصادي تخفيف‌هاي مالياتي مطابق مقررات داخل كشور است. حال بايد پرسيد مسئولان اين تخفيف‌ها را به كدام توليدكننده يا صادركننده داده‌اند يا مي‌دهند؟ و براي كاري كه نشده چه تخفيفي مي‌دهند؟
شعار پشت شعار در مهران معجزه نمي‌كند
وي ادامه داد: خرده‌فروشي كالا در مناطق ويژه اقتصادي براي اتباع خارجي امكان‌پذير است و آيا اين ظرفيت اكنون فراهم شده است؟ مقررات رواديد خاصي بر مناطق ويژه اقتصادي در مرزها حاكم است و آيا اكنون اين اقدامات در مرز انجام مي‌شود؟ نصربيگي تاكيد كرد: مناطق ويژه اقتصادي نقش مهمي در افزايش روند تجارت بين‌المللي و اشتغالزايي در سراسر جهان ايفا مي‌كنند و از نگاه اقتصاد جهاني، مناطق ويژه اقتصادي و مناطق پردازش صادراتي به عنوان ابزار يا اهداف سياستگذاري‌هاي دولت‌ها جهت گسترش صنعتي شدن، اشتغالزايي و توسعه منطقه‌اي به شمار مي‌روند، اما هيچ كدام از اين اهداف هم‌‌اكنون در منطقه ويژه اقتصادي مهران محقق نشده كه مسئولان به‌دنبال ايجاد منطقه آزادي تجاري رفته‌اند و به نظر مي‌رسد كه اين هم شعاري باشد كه مانند شعارهاي قبلي انباشته شود. حال مسئولان تصميم گرفته‌اند منطقه آزاد تجاري در مهران راه بيندازند كه البته تبديل مرز مهران به منطقه آزاد تجاري نيازمند مصوبه مجلس است.
چنين منطقه‌اي با بهره‌گيري از مزايايي از جمله معافيت‌هاي مالياتي، بخشودگي سود و عوارض گمركي، عدم وجود تشريفات زايد ارزي، اداري و مقررات دست و پاگير و همچنين سهولت و تسريع در فرايندهاي صادرات و واردات با جذب سرمايه‌گذاري خارجي و انتقال فن‌آوري به توسعه ايلام كمك مي‌كند، اما واقعيت اين است كه در مهران كنوني و مرز آن آنقدر كمبود امكانات وجود دارد كه بايد گفت سرمايه‌گذار آنچناني نيست كه بخواهند براي آن تسهيلات ويژه در نظر بگيرند. مناطق آزاد تجاري در واقع كاتاليزور فعاليت‌هاي تجاري، اقتصادي و فن‌آوري هستند و شكي نيست كه به حال منطقه مفيد هستند به شرطي كه سرمايه‌گذار رغبت به آمدن به ايلام و مهران را داشته باشد و اصولا جاده امن، پرواز دائمي ومسير ريلي براي دسترسي به استان فراهم باشد!
تبديل مرز مهران به منطقه آزاد تجاري نياز به مصوبه مجلس دارد
احمد شوهاني نماينده ايلام در مجلس در اين زمينه گفته است: مرز مهران يكي از ظرفيت‌هاي خوب اقتصادي در استان ايلام كه بايد زيرساخت‌هاي اقتصادي در اين مرز ايجاد شود. وي بيان داشت: مرز مهران قابليت‌هاي فراواني در زمينه اشتغال و توسعه استان دارد كه بايد از اين ظرفيت‌هاي حداكثر استفاده كرد چراكه اين استان نياز به توسعه و اشتغال دارد. وي تصريح كرد: قرار است طرح توجيهي منطقه آزاد تجاري تهيه شود و به دبيرخانه شوراي هماهنگي مناطق آزاد به دولت و سپس در قالب لايحه‌اي تقديم مجلس شوراي اسلامي‌شود.
مسئولان فقط دنبال اسم منطقه ويژه و آزاد تجاري نباشند
به هر حال واقعيت آن است كه مرز مهران بي‌شك قابليت‌هاي متنوعي دارد كه از هيچ كدام از ظرفيت‌ها به خوبي استفاده نمي‌شود و در چند سال اخير مسئولان فقط دنبال منطقه ويژه، منطقه آزاد تجاري، واردات كوله بري و... بوده‌اند بدون اينكه مرز را از لحاظ زيرساخت‌هاي لازم توسعه دهند. هم‌‌اكنون مرز مهران براي مردم استان ايلام و شهرستان مهران منفعت چنداني ندارد و فقط محل تردد است.
در اين راستا به نظر مي‌رسد مسئولان بايد با تشكيل تيمي كارشناس و قوي كارهاي كارشناسي دقيق براي اينكه مرز مهران چگونه به توسعه استان و شهرستان كمك كند انجام دهند و مشكلات و نواقص را شناسايي كرده و براي رفع آنها برنامه ارائه دهند. انتظار معجزه در مهران رويايي خام است و بايد گفت كه اگر منطقه ويژه اقتصادي و منطقه آزاد تجاري مرز مهران هم مانند همين مرز مهران امروز محقق شوند منفعتي براي استان ندارند و قبل از ايجاد زيرساخت نبايد از مرحله‌اي به مرحله‌اي ديگر پرش داشت.
آوای مهران