وقتی در اتاق عمل دکترها با هم دعوای شان شود، باید گفت بیچاره مریضِ بدبخت! چند وقتی است حکایت کابینه ی دولت و اقتصاد کشور چنین حکایتی است.اشکالی ندارد اگر اطباء تشخیص متفاوتی داشته باشند و بر سر تشخیص شان با هم بحثی علمی در جای خود شکل دهند؛ عیب آن است که بحث علمی را آن هم در اتاق عمل به دعوا و یقه گیری بدل بکشانند.
در کابینه، نقش دکتر عصبانی را ظاهراً جناب ترکان بر دوش گرفته است. چندی پیش بود که نامه ی 4 وزیر دولت در خصوص وضعیت رکود در کشور و مشکلات ناشی از آن منتشر شد. اگر در برخی دولت های قبل این اقتصاددانان دانشگاه های کشور بودند که راه به راه بیانیه می دادند و به بهانه های مختلف اشکالاتی را متوجه عملکرد دولت می کردند و حتی گاه کارشان به نشست رو در رو با رئیس جمهور و وزرای کابینه می رسید، این بار در سکوت عجیب اقتصاددانان محترم، اعضای کابینه خود دست به کار شدند تا عملاً عملکرد دولت را به نقد بنشینند، ادعای رئیس جمهور مبنی بر خروج از رکود را غیر واقعی بخوانند و مشکلاتی که از سال 92 به بعد در بازار سرمایه کشور بدان دچار است را تشریح نمایند.
امضای وزیر اقتصاد، وزیر کار، وزیر صنایع و معادن و وزیر دفاع پای این نامه بود و در سربرگ آن نیز نام وزارت اقتصاد و دارایی را به چشم می خورد. آنچه در نامه مطرح شده بود، بحثی علمی و دارای اعداد و ارقام بود. ماجرا به دیدگاه اقتصادی دولت باز می گردد که با انگیزه ی کنترل تورم و نقدینگی به تعمیق هر چه بیشتر رکود دامن زده است؛ دیدگاهی که با قرابت بیشتری به کلاسیک ها نسبت یک به یک بین تورم و نقدینگی قائل است و راه کنترل تورم را در به حداقل رساندن ورود هرگونه نقدینگی در اقتصاد می داند. این همه در حالی است که حتی اگر توجیهات مطرح شده توسط مقامات بانک مرکزی را بپذیریم باز هم رشد نقدینگی در این دولت چندان کنترل نشده است؛ ظاهراً تنها تخصیص آن به گونه ای بوده که کارایی لازم را در اقتصاد نداشته است.
طبیعی بود که بحث علمی و تشخیص علمی اگر نقدی بر آن وارد است، با پاسخی علمی جواب بگیرد. اما عملاً چنین نشد و دکتر عصبانی دعوا به راه انداخت! ترکان طی مصاحبه ای با یکی از سایت های حامی دولت با اشاره به نامه ی وزرا تصریح کرد: «این وزرا هم‌اکنون از نوشتن و امضای چنین نامه‌ای پشیمان شده‌اند چرا که درخواست نابجایی از رئیس جمهور داشتند.» او در پاسخ به این پرسش که واکنش رئیس جمهور به آنان چه بود، گفت: «رئیس جمهور بسیار پرظرفیت هستند و به همه ی آنها لبخند زدند.» مشاور رئیس‌جمهور درباره ی انگیزه چهار وزیر در نوشتن این نامه گفت: «آنها به دنبال رانت خوراک ارزان برای پتروشیمی بودند و هر کدام شان به یک دلیلی این نامه را امضا کردند. انگیزه ی آقای طبیب‌نیا این بود که شاخص بورس بالا برود و تصور می‌کرد که اگر به پتروشیمی‌ها خوراک ارزان بدهند، سودشان بالا می‌رود و شاخص بهتری برای بورس به ارمغان می آورد. اما در این میان سؤال پیش می آید که انگیزهی آقای دهقان، وزیر دفاع و آقای ربیعی، وزیر کار چه بود؟ 90 درصد پتروشیمی‌ها برای این دو وزارتخانه و تحت مدیریت این دو وزیر است. پس دوست دارند خوراک ارزان بگیرند. مگر چه کسی از پول مفت بدش می‌آید؟ همه خوش‌شان می آید. بنابراین آنها با این انگیزه ها نامه را امضا کردند.»
ترکان ادامه داد: «وزیر صنعت قبلاً در پتروشیمی بوده است و مثل من که قبلاً جاهایی بوده ام و همیشه به آنجاهایی که بوده ام، علاقه دارم، ایشان هم تعلق خاطر به پتروشیمی‌ها داشته‌اند و دل شان می‌خواست که خوراک ارزانی گیر آنها بیاید. بنابراین همه این وزرا در این نامه به دنبال خوراک ارزان برای واحدهای پتروشیمی بودند و با این انگیزه نامه را امضا کردند. بعد هم همه‌شان پشیمان شدند چون به نظرم درخواست نابجایی داشتند.»
اینکه وزرا دنبال نوعی رانت یا پول مفت هستند البته طبیعی بود که آنها را از این اظهارات بی پروا شاکی کند. با این همه اما سخنگوی دولت که این روزها بیشتر در نقش جمع کردن حواشی دولت نقش ایفا می کند و نیز اکبر ترکان، هر یک کوشیدند به نوعی عصبانیت آن روز دکتر عصبانی را توجیه و تفسیر کنند؛ آنچه اما انکارناکردنی بود متن مصاحبه ی ترکان با سایت حامی دولت بود.
اظهار نظرهای عجیب و غریب دکتر عصبانی البته پیش از این نیز بارها توجه همگان را به خود جلب کرد. به عنوان نمونه او در آبان سال ۹۳ در نشست تخصصی صنعت خودرو تصریح کرد: «بگذارید با خود روراست باشیم ما به‌جز پخت آبگوشت بزباش و قورمه‌سبزی در هیچ تکنولوژی صنعتی نسبت به جهان برتری نداریم!»
اظهارنظرهای عجیب دیگری نیز در خصوص منتقدان توافق هسته ای که کمی پیش از سوی رهبری دارای ضعف های متعدد خوانده شد، توسط ترکان رقم خورد. چندی پیش بود که رهبر انقلاب در بیانیه ی خود با برشمردن الزاماتی در خصوص اجرای برجام تصریح کردند: «محصول مذاکرات که در قالب برجام شکل گرفته است، دچار نقاط ابهام و ضعف های ساختاری و موارد متعدّدی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و لحظه‌به‌لحظه، می تواند به خسارت های بزرگی برای حال و آینده‌ی کشور منتهی شود.»
ترکان اما همان زمان که بحث های زیادی توسط صاحب نظران و متخصصان کشور که برخی از آنها از اساساً سیاسی نیستند، در جریان بود با ادبیاتی عجیب به استقبال منتقدان رفت و گفت: «راه خوردن شان بسته‌شده است، صدای شان را برای مسئله هسته‌ای بالابرده‌اند!» جالب آنکه این مصاحبه نیز با سایت ندای ایرانیان انجام شده بود که حامی دولت به شمار می آید. این مصاحبه البته با ادبیاتی که باز هم جالب بود، تکذیب شد!
این البته همه ی ماجراهایی نیست که در اتاق عمل در جریان است. اختلاف بر سر انتخابات نظام مهندسی را نیز می توان به فهرست منازعات درون کابینه ای اضافه کرد؛ دعوایی که با تذکر روحانی مواجه شد.
با این همه پرسشی که وجود دارد این است که نقش دکتر عصبانی در کابینه چیست و از چه جایگاهی برخوردار است که نه تنها با وجود اینکه با سایر پزشکان دست به گریبان می شود، باز هم رئیس بیمارستان با ادبیاتی لطیف با او سخن می گوید و حتی سخنگو از او تشکر نیز می کند؟!
به نظر می رسد این پرسش یک جواب کلیدی دارد و آن این است که دکتر عصبانی نقش مطرح کردن آدرس های غلط را دارد. او قرار است با سیاسی کردن دعواهای علمی بر اصل منازع های که در اتاق عمل در جریان است و بلایی که بر سر بیمار دارد می آید، سرپوش بگذارد. متوجه کردن اذهان از محتوای نامه ی 4 وزیر به دعوایی لفظی و نیز پاسخ گفتن به نقدهای علمی منتقدان هسته ای با ادبیاتی عجیب در کنار ماجرای آبگوشت بزباش و قورمه‌سبزی نشان می دهد این آش بیش از حد شور شده است.
پرسش این است که آیا این ادبیات دولت مردان در شأن مسئولین جمهوری اسلامی است؟ آیا کسانی که در تکذیب های شان نیز با هم هماهنگ نیستند، می توانند دردی از کشور درمان کنند؟ و دست آخر اینکه آیا می توان با آدرس غلط مشکلاتی که وجود دارد را انکار کرد؟
ایلام پویا
انتهای پیام/س