گروه بین الملل ایلام بیدار::یکی از مباحث مهم جوامع بشری بحث حقوق بشر است، حقوق بشر اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی، فطری و به صرف انسان بودن از آن بهره‌مند می‌شود.فارغ از تعاریفی که از سوی کشورهای دنیا و به ویژه استکبار عنوان می شود اما این واژه از دیر باز در دین مبین اسلام مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
یکی از ارزشمندترین خصایص حقوق بشر اسلامی توجه به نکاتی است که در تعاریف جهانی بدان توجه نشده است. حقوق بشر اسلامی با حمایت از حقوقی که بی‌تردید در زمره حقوق مسلم بشر قرار دارند ولی در تعاریف جهانی مورد غفلت واقع شده‌اند، جایگاه خود را با مضامین بدیع در مقابل جهانیان به اثبات رساند و ارزش و اهمیت حقوق بشر در دین اسلام را نمایان کرد.
در هیمن راستا با توجه به ویژگی ها منحصر به فرد در حقوق بشر اسلامی گفتگویی با دکتر "مهناز مؤمنی"، کارشناس مسائل بین الملل انجام دادیم.
وی در این گفتگو ضمن بیان تفاوت های حقوق بشر اسلامی با حثوث بشر غربی از نگاه ویژه اسلام به این موضوع سخن می گوید. در ادامه متن کامل گفتگوی ایلام بیدار با مهناز مؤمنی را در زیر بخوانید.
ایلام بیدار: در ابتدا برایمان بفرمایید حقوق بشر به چه معناست.
حقوق بشر به معنای این است که انسان بعنوان یک موجود منهای تمام ویزگی ها مورد کرامت قرار بگیرد و از یک سری حقوق بنیادین برخوردار باشد.
لذا اولین حق بنیادی که در حقوق بشر به آن اشاره شده حق حیات است که این مسئله ابتدا در اعلامیه حقوق بشر 1948 در سازمان ملل توسط سازمان ملل متحد منتشر و امروزه توسط همه کشورها پذیرفته شده و جزء قوائد بین الملل است.
با توجه به اهمیت این موضوع همه کشورها بایستی الزاما مفاد آن را رعایت کنند، در این زمینه بعد از اعلامیه حقوق بشر، شاهد دو سند بین المللی هستیم، یکی میثاق حقوق مدنی و سیاسی و دیگری میثاق حقوق فرهنگی و اجتماعی که به میثاقین حقوق بشر که در سال 1966 تصویب شد و جزو حقوق ثانویه بشر هستند، معرف می باشد.
و نیز کنوانسیون های دیگر که در ارتباط با نوع جنسیت در جهت حمایت از انسانها تصویب شده که از جمله این موارد می توان به کنوانسیون حمایت از حقوق کودکان، زنان و منع تبعیض علیه آنان و شماری دیگر که توسط سازمان ملل متحد به تصویب رسیده اشاره کرد و کشور ما نیز بسیاری از این کنوانسیون ها تصویب شده است.
ایلام بیدار: نگاه دین مبین اسلام به حقوق چگونه است؟
ما وقتی به متون اصلی خودمان و منابع حقوق انسانی که مهمترین آن همان قرآن کریمی است که بر پیامبر نازل شده، می بینیم اولین چیزی که نظر ما را جلب می کند این است که می فرماید من خلق کردم شما را از زن و مرد؛ یعنی زن و مرد را یک پایه مساوی قرار داده و نفرموده که فقط مرد را خلق کردم یا فقط زن را خلق کردم.
این آیه بیانگر این است که انسان ها علیرغم اینکه انسان هستند دارای ارزش اند و اینکه از چه نژاد و دارای چه زبان و ایل و تباری هستند، اهمیتی ندارد و صرفا اینکه انسانند جنسیت را مد نظر قرار نداده و می فرماید بهترین شما نزد من با تقواترین شماست و بیان نکرده فقط زنان و یا مردها به من نزدیک اند.
مهمترین اصل حقوق بشر اسلامی؛ اصل تساوی بین مرد و زن
این اصل تساوی بین زن و مرد با عنوان مهمترین اصل که امروز دنیا در ارتباط با آن به مجادله پرداخته در 1400 سال پیش در مکتب ما در آن ذکر شده و حتی وقتی به سنت پیامبر اکرم هم نگاه می کنیم، می بینیم نسبت به این مسئله گستردگی ایجاد کرده است.
این اصل تساوی در دین اسلام بعنوان یکی از بنیادی ترین اصول حقوق بشر در اسلام پذیرفته شده است. بعد به سراغ اصل آزادی بیان می رویم، آزادی قلم و عقیده و می بینیم که آیات متعددی در این باره صدق می کند و جالب این است که آنقدر قرآن در آزادی قلم احترام برای اندیشیدن قائل شده که بر آن نیز قسم می خورد.
در حالی که این مسئله از دیر باز در قرآن مطرح شده ولی در جوامع امروز آزادی عقیده تازه بیان می شود این موارد مباحثی است که نیازمند مطرح شدن هستند در دنیای امروزی نقطه ضعفی که وجود دارد این است که ما داشته های خودمان را نمی شناسیم و مشکل اصلی عدم اگاهی از متون دینی است که ایراد بزرگی است.
بسیاری از غربی ها بر این عقیده هستند که اگرغرب نسبت به اسلام آشنایی پیدا کند، اثاری از وجود یهودیت باقی نخواهد ماند، این همه تلاش برای منفی نشان دادن دین اسلام برای این است تا کسی جرأت نکند با قوائد اسلامی آشنایی پیدا کند، چرا که تجربه ثابت کرده هر جایی با قوائد اسلامی آشنا شده اند، بدون تردید باعث تمایل گرایش آنها به دین مبین اسلام می شود.
ایلام بیدار:: در مورد توجهات ویژه اسلام به حقوق بشر بیشتر توضیح بفرمایید.
قوائد اسلامی در حوزه حقوق بشر ناب ترین قوائد است و چگونگی رفتار با اسرا چه وقت در کنوانسیون تبیین شده است، چیزی حدود 50 سال پیش قوائد چگونگی رفتار با اسرا تبیین شده در حالی که ما در ارتباط با همین مسئله نص صریح قران داریم که چگونه با یک اسیر برخورد کنیم و سنت پیامبر اکرم نیز همین گونه است ما در ارتباط با چگونگی رفتار پیامبراکرم و حضرت علی(ع) با اسرار تاکنون درمی یابیم که نژادپرستی در سراسر دنیا بیداد می کند یا در حقوق بشر اسلامی منهای نژاد صحبت می کند و بهترین رفتار را با بلال حبشی دارد که نشان از بی توجهی دین اسلام به نژاد ها دارد.
نژادپرستی در جوامع بشری بیداد می کند
امروزه قائل شدن تفاوت ها توسط جامعه بشری بین نژاد سیاه و سفید و زرد به یک درد جامعه انسانی تبدیل شده است که انسان ها به خاطر انسان بودنشان و کرامت انسانی که دارند مورد تجلیل قرار نمی گیرند.
دین اسلام مجازات ها را شخصی کرده است و مومن خودش مسئول عمل خودش است در حالی که در جامعه بشری مجازات ها جمعی اند و اگر من نوعی مرتکب عملی شدم تمام ایل و تبارم نیز در خطر است، در حالی که در اسلام نه تنه اینگونه نیست بلکه ما را نیز به بخشیدن تشویق می نماید.
انتهای پیام/س