جنگ و صلح در اسلام

گروه دین و مذهب ايلام بيدار ::محمدامین نظری دریادداشتی به تشریح جنگ و صلح از دیدگاه اسلام پرداخت و نوشت::

مسئله ﺻﻠﺢ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺻﻞ رﯾﺸﻪ دار و ﻋﻤﯿﻘﻰ ﻣﺴﺘﻨﺪ می ﮔﺮدد و ﺻﻠﺢ در اﺳﻼم ﯾﮏ ﻗﺎﻋﺪه ﻫﻤﯿﺸﮕﻰ و ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﮓ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻰ ﻣﻰ باشد ﮐﻪ ﻓﻘﻂ هنگامی که این قاعده از راه ﺗﺠﺎوز، ﺳﺘم ﯾﺎ ﻓﺴﺎد و ﻫﺮج و ﻣﺮج از بین می رود، جنگ به اﻗﺘﻀﺎی آن شکل می گیرد.

ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﻮاردى ﻫﻢ ﮐﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺖ و اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻰ ﭘﯿﺶ ﻣﻰآﯾﺪ، ﻓﻘﻂ به ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ وﺣﺪت و اﻋﺎده ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ اﺳﺖ. ﭘﺲ در اﺳﻼم، ﺻﻠﺢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ پست و ﮐﻮﭼﮏ آن ﮐﻪ اﺟﺘﻨﺎب از ﺟﻬﺎد و جنگ باشد و یا ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﯿﻤﺘﻰ نزاع بین دولت ها ﺗﻤﺎم ﺷﻮد وجود ندارد، ﺟﻬﺎد در اﺳﻼم برای ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﻮده ﻫﺎى ﻣﺤﺮوم، ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، اﻗﺘﺼﺎدى و پیشرفت ﻋﻠﻢ، ﻓﻀﯿﻠﺖ، ﻣﺴﺎوات و ﺑﺮاﺑﺮى بوده و ﻣﻰ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در شریعت و ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬارى اﺳﻼم، ﺟﻨﮓ به ذاته ﻫﺪف ﻧﺒﻮده ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮاى ﺗﺄﺳﯿﺲ و ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺻﻠﺢ در همه ابعاد زندگی بشر می باشد.

اﺳﻼم ﺟﻨﮓ ﻫﺎﺋﻰ را ﮐﻪ از راه ﺗﻌﺼﺐ ﻧﮋادى و مذهبی ﭘﺪﯾﺪ آﯾﺪ، ﻣﺤﮑﻮم ﻣﻰ ﮐﻨﺪ، و خداوند در قران کریم ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﻮد دﺳﺘﻮر ﻣﻰ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ می‌ﺧﻮاﻫﺪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻋﻘﺎﺋﺪ دﯾﮕﺮ را به اسلام دﻋﻮت ﮐﻨﺪ، از ﺣﻘﮕﻮﺋﻰ و ﺗﻨﻮﯾﺮ اﻓﮑﺎر آﻧﺎن ﭘﺎ ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﻨﻬﺪ، ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ جنگی که از راه ﺟﺎه ﻃﻠﺒﻰ حاکمان و ﯾﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻏﻨﺎﺋﻢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎى  ﺟﻨﮕﻰ ﭘﺪﯾﺪ آﯾﺪ از ﻧﻈﺮ اﺳﻼم ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و ﭘﺬﯾﺮش نیست، ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﺳﻼم ﺑﺎ ﻫﺮ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ او ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺻﻠﺢ ﻣﻰ داد، ﭘﯿﻤﺎن ﺻﻠﺢ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻰ ﮐﺮد و ﻫﺮ ﮐﺴﻰ ﺑﺎ او ﭘﯿﻤﺎﻧﻰ ﻧﻤﻰ ﺑﺴﺖ ﺑﺎ او  نمی ﺟﻨﮕﯿﺪ.

مسئله صلح در اسلام به گونه ای است که خداوند در آیه 9 سوره ﺣﺠﺮات به پیامبر(ص) دستور می دهد که"اﮔﺮ دو دﺳﺘﻪ از ﻣﻮﻣﻨﺎن ﮐﺎرزار ﮐﻨﻨﺪ، ﻣﯿﺎﻧﺸﺎن را ﺻﻠﺢ دﻫﯿﺪ اﮔﺮ ﯾﮑی از آنها ﺑﺮ دﯾﮕﺮى ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ، ﺑﺎ آﻧﮑﻪ ﺗﺠﺎوز ﻣﻰ ﮐﻨﺪ، ﺟﻨﮓ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪا ﺑﺎز آﯾﺪ، اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺧﺪا ﺑﺎزﮔﺸﺖ، ﻣﯿﺎﻧﺸﺎن را به ﻋﺪاﻟﺖ اﺻﻼح  دﻫﯿﺪ، اﻧﺼﺎف ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺧﺪا انصافﮔﺮان را دوﺳﺖ دارد.

" دشمنی و تقابل با ظالم و ستم با روح ﺟﻬﺎن بینی اسلامی ﻋﺠﯿﻦ ﺷﺪه و بر اساس همین اﺻﻞ، ﻫﺪف اﺳﻼم اﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺻﻠﺢ و اﻣﻨﯿﺖ دروﻏﯿﻦ را ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ به ﻮﺟﻮد آورد و ﺳﭙﺲ آن دوﻟﺖ را ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد ﺑﮕﺬارد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺧﻮد ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﮐﻨﺪ و آنان را از ﻋﺪاﻟﺖ ﻗﻀﺎﺋﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺤﺮوم کند، ﻫﺮ ﮔﺮوه و ﻣﻠﺘﻰ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻇﺎﻟﻢ و ﺳﺘﻤﮕﺮى ﺑﺮ آن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﻰﮐﻨﺪ، ﺑﻪ ﻫﺮ دﯾﻦ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻠﻰ و رﻧﮕﻰ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺮدم ﻣﺴﻠﻤﺎن وﻇﯿﻔﻪ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ را از آﻧﻬﺎ دور ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و اﻗﺘﺼﺎدى آنان را ﮐﺴﺐ ﮐﻨﻨﺪ ﭘﺲ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، اﺳﻼم ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﯾﮏ ﻧﺒﺮد و ﺟﻬﺎد آﺷﺘﻰ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﺮاى ﭘﯿﺮوزى ﺣﻖ و در واﻗﻊ ﺑﺮاى ﺗﺤﻘﻖ بخشیدن عدالت و اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ و رژﯾﻢ ﺻﺎﻟﺤﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎ و ﻣﺒﺎدى ﻋﺎﻟﻰ آن، در ﻣﯿﺎن ﻓﺮد و اﺟﺘﻤﺎع و ﻫﻤﻪ ﺑﺸﺮﯾﺖ اﺳﺘﻮار ﮔﺮدد.

اﺳﻼم اﮔﺮ ﺟﻨﮓ را ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﻨﺪ، ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آزادى ﺑﺸﺮﯾﺖ اﺳﺖ، ﺟﻨﮓ ﺑﺮﺿﺪ رژﯾﻢ ﻫای ظالم و ﻧﻈﺎم اﻗﻄﺎﻋﻰ و اﺳﺘﺒﺪادى اﺳﺖ، ﺟﻨﮓ ﺑﺮاى ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن آزادى ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻌﻨﻰ آن. اﺳﻼم ﺑﺮ ﻫﺮ ﻓﺮد و اﺟﺘﻤﺎع و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ و دوﻟﺘﻰ در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ اى از ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮض ﻣﻰ‌داﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎى ﻣﺘﺠﺎوز و اﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﺳﺘﻤﮕﺮ ﻣﺒﺎرزه ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﯿﺮوﺋﻰ ﮐﻪ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻗﯿﺎم ﮐﺮده اﻧﺪ، در ﺑﺮاﺑﺮﺷﺎن ﻧﺒﺮد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ، اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻨﻬﺎ از آن راه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ اﯾﻦ دو ﮔﺎم ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ را ﺑﺮدارد:

ﮔﺎم اول: ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﻮى اﺳﻼم در داﺧﻞ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ اﺳﻼﻣﻰ و اﺳﺘﻤﺪاد ﻫﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ از ﻗﺮآن و اﺳﻼم و ﺑﻪ  اﺟﺮا درآوردن اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻰ و اﻗﺘﺼﺎدى و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ اﺳﻼم و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺮدن روﺷﻬﺎى ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ زﻧﺪﮔﻰ در ﺳﺎﯾﻪ ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ اﺳﻼﻣﻰ

ﮔﺎم دوم:ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ﻫﻤﻪ اﯾﻦ دولت ﻫﺎى ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ، ﭼﻪ در ﻣﯿﺪان ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﯿﻦ اﺳﻼﻣﻰ اﻟﻤﻠﻠﻰ و ﭼﻪ در ﻗﺴﻤﺖ اﻗﺘﺼﺎدى و ﻧﻈﺎﻣﻰ، زﯾﺮ ﭘﺮﭼﻢ وﺣﺪت.

هدف اسلام از جنگ های آزادی بخش اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ و اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻮد را از ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ، ذﻟﺖ و ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ و آزادى و اﺳﺘﻘﻼل را ﺑﺪون آﻧﮑﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎى ﻣﺘﺠﺎوز دﺧﺎﻟﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ ﺗﺎ از ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻄﻠﻖ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ای که خداوند برای آنها می ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻬﺮه مند شوند، و از اﯾﻨﺠﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺟﻬﺎد و ﭘﯿﮑﺎر اﺳﻼﻣﻰ روﺷﻦ ﻣﻰ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ برای ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻧﻘﻼب ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮاى ﻧﺠﺎت ﺑﺸﺮﯾﺖ اﺳﺖ و در ﺳﺎﯾﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﻠﺢ واﻗﻌﻰ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﻧﻮاع و اﻗﺴﺎم آن ﺗﺤﻘﻖ می یابد.    

انتهای پیام/ی