نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تامین امنیت داخلی کشور

به گزارشايلام بيدار، ایران برخلاف کشورهایی که بدون اتکا به ارکان های قدرت در داخل برای دستیابی به امنیت ملی تمایل دارند که در فرایند اتحاد و اتئلاف با چند قدرت خارجی حضور پیدا کنند، کاملا به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی متکی است. بنابراین تکیه بر ارکان داخلی و عناصر قدرت ملی برای تامین امنیت در داخل کشور رویکردی است که در حیطه استراتژی جمهوری اسلامی ایران تعریف می شود. همین مساله باعث شده با وجود اینکه منطقه  غرب آسیا و خاورمیانه با چالش های امنیتی فراوانی روبرو است، مرزهای داخلی جمهوری اسلامی ایران از امنیتی پایدار برخوردار باشد. البته این امنیت پایدار خوشایند برخی از کشورهای همسایه و قدرت های فرامنطقه ای مثل آمریکا نیست و به همین دلیل تلاش هایی از سوی این کشورها برای تضعیف اقتدار ملی در ایران صورت گرفته است.  

يكي از انواع چالشهايي كه نظام جمهوري اسلامي ايران با آن روبرو بوده و خواهد بود، تلاش دشمن در ايجاد بحران داخلي است. از اوایل انقلاب تاکنون رشته های به هم پیوسته ای از توطئه ها و بحرانها از سوی دشمنان داخلی و خارجی با هدف براندازي و تضعيف نظام جمهوري اسلامي ايران  شکل گرفته است.

نقش سپاه در كنترل و مهار بحرانهاي داخلي
گستره مرزی در چهارگوشه کشور و وجود کشورهای پرتنش در محیط پیرامونی و همسایگی ایران تامین امنیت برای مرزهای داخلی و خارجی را با تهدیدات و چالش های متنوعی روبرو کرده است. بدون تردید باید پذیرفت که حفظ امنیت و مواجه درست با این چالش ها که در محیطی پیرامون آن دریای مواجی از تلاطم و ناامنی قرار دارد کار دشواری می نماید اما با این وصف، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نقش آفرینی در حوزه های مختلف در رفع این تهدیدات کامیابی های فراوانی داشته است.
گروههای تروریستی و تکفیری مثل داعش در پی ضعف کشورهای همسایه برای مقابله با آنان در مقطعی تا نزدیکی مرزهای ایران آمده بودند اما حضور سپاه با هدف کمک های مستشاری به  دولت های عراق و سوریه  و توقف حملات آشوبگران و عقب نشینی آنان از مواضع قبلی امنیت مرزهای ایران را در مناطق غرب کشور به میزان قابل توجهی بالا برده است.

توجه به قومیت‌ها و مذاهب، برای تامین امنیت
یکی از ویژگی های تاریخی و فرهنگی ایران زمین وجود اقوام و طوایف و مذاهب مختلفی بود که در طول سالهای مختلف به صورت کاملا مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی می کردند. اما در این حال نزدیکی محل استقرار این اقوام و مذاهب در مناطق مرزی و تلاش برخی از کشورهای عربی و ترکی برای تاثیرگذاری روی این اقوام و ایجاد بحران های قومیتی در ایران، ناآگاهی مدنی و تقویت جنبه های نژادی باعث شده که برخی از افراد با ساماندهی برخی گروه های تجزیه طلب زمینه بروز برخی از ناآرامی ها را در تعدادی از استان های مرزی بوجود آوردند.
در کنار این مساله وجود برخی از جریان های با دیدگاه های مذهبی مثل وهابیت یا سلفی گری  یا ایدئولوژیکی افراطی مثل گروه پژاک در آن سوی مرزهای ایران که از حمایت های خارجی نیز برخوردارند، زمینه را برای برخی اقدامات خرابکارانه را در اوایل کار فراهم آورد. برای مواجه به چنین تهدیدی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برخلاف نگاه دوران پهلوی که همواره اقوام و طوایف مختلف را به مثابه تهدید برای تمامیت ارضی ایران می دید، از آن به عنوان یک فرصت در مواجه با تهدیدات استفاده کرد. بی شک ابتکار عمل سپاه و همیاری گروه های قومی و مذهبی نقش مهمی در ناکامی جریان های قومی و مذهبی افراطی در مناطقی مثل آذربایجان، کردستان و خوزستان داشت.

چالش های امنیتی در شمال غرب و حوزه قفقاز
 وقوع ناامنی در مناطق قفقاز و بسط درگیری میان آذربایجان و ارمنستان  زمینه بروز بی ثباتی در مرزهای شمال غربی کشور را بوجود آورده است.
یکی از مهمترین معضلات این بخش گسترش رو به رشد قاچاق  سلاح و تجهیزات در مسیر قفقاز است. این کالاها از اوکراین، روسیه و بلاروس به خاورمیانه انتقال پیدا می کند.از سوی  دیگر حوزه قفقاز به عنوانی یکی از کریدورهای مهم ترازیت مواد مخدر شناخته شد. طبعا ورود این کالاهای قاچاق و مواد مخدر یکی از تهدیدات امنیتی است که سپاه تاکنون از همه امکانات خود برای کاهش تبعات بروز ارتکاب به این جرائم سازمان یافته استفاده کرده است. شناسایی و خنثی سازی گروه های قاچاق و کالا و اشراف اطلاعاتی بر کل منطقه از طریق مشارکت دادن  مردم،  فعالیت موثر در عرصه های فرهنگی، خدمت رسانی در حوزه های اشتغال زایی، درمانی و عمرانی  عملا امکان بهره برداری  از جریان های قومی، تجزیه طلب، آشوبگر و ... از محرومیت های مختلف مردم مناطق گرفت.

چالش های امنیتی در حوزه خلیج فارس
از آنجایی که دولت های عربی حاشیه نشین خلیج فارس از مشروعیت کافی در بین مردم خود برخوردار نیستند به جای تکیه به منابع داخلی برای تامین امنیت و تثبت اقتدار ملی، برای حفظ قدرت خود پای قدرت های خارجی مثل آمریکا را به منطقه خلیج فارس باز می کنند.  تجربه نشان داده است که آمریکایی ها هیچ گاه در تامین امنیت منطقه ای حتی برای شرکای خود نیز از صداقت کافی برخوردار نبودند و حتی به منظور ایجاد هراس و نگرانی در بین کشورهای عربی منطقه خود دست با بازتولید عوامل بحران ساز می کنند تا سایه نگرانی در بین دولتمردان عربی همواره تداوم داشته باشد. چنین وضعیتی عملا شکل گیری امنیتی پایدار را در این منطقه با مشکلات زیادی مواجه کرده است. یکی از این معضلات قاچاق سوخت در اشکال و انواع مختلف در حوزه خلیج فارس است که سالیانه باعث خروج سرمایه های زیادی از کشور شده است.

چالش های امنیتی در حوزه جنوب شرقی ایران
استان سیستان و بلوچستان از مناطق محروم کشور محسوب می شود که در کنار توسعه نیافتگی در عرصه های اقتصادی  و کشاورزی با معضلاتی مثل فروش وتوزیع مواد مخدر و تحرکات گروه های تروریستی وهابی نیز مواجه بود. وجود چنین مشکلاتی زمینه فعالیت برخی جریان وابسته تکفیری مثل حزب الفرقان و گروهک ریگی را فراهم آورد. این گروه های ستیزه جو تا چند سال پیش با اقدامات تروریستی در معابر و اماکن عمومی  باعث به شهادت رسیدن ده ها تن از هموطنان ما شدند. اما حضور فعال سپاه در این منطقه و شناسایی معضلات و مشکلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی این استان باعث شد گام های موثری در رفع نارضایتی های اجتماعی برداشته شود.

اقدامات سپاه در حوزه تهدیدات نرم
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوزه تهدیدات نرم هم حضوری فعال داشته و در این عرصه نیز تاثیرگذار بوده است. تهید نرم می تواند آرامش روانی یک ملت را فروبپاشد و باعث تضعیف مقاومت و دفاع از ارزش ها و سیاست های نظام شود. شبکه های های ماهواره ای، رسانه و فضاهای مجازی، مواد مخدر، استفاده از جادوی سینما، تاسیس انجمن های مردم نهاد در قالب حمایت از حیوانات، محیط زیست، تغذیه، روان درمانی و ... تاکید بر جنبه های قومیت گرایی، تلاش در جهت تضعیف هم گرایی در دالخ کشور، ترویج جنبش های دینی نوپدید و عرفان های دروغین در قالب فرقه سازی و فرقه گرایی و انحرافات مذهبی و ... از جمله عرصه های است که دشمن نسبت به این حیطه ها ورود کرده است.
سپاه انقلاب اسلامی برای مقابله با چنین رخدادهای اجتماعی و فرهنگی  از همه امکانات خود برای اشراف اطلاعاتی بر این پدیده ها استفاده کرده است. از آنجا که مهمترین ابزار در این عرصه رسانه است و ارائه پیام مهمترین کارکرد رسانه محسوب می شود، از این رو سعی شده که در این رقابت فر هنگی شیوه های انتقال پیام برای اقناع مخاطب عمدتا بر پایه تعامل باشد. وجود نیروهای انقلابی در ساختار فراگیر و منعطف سپاه باعث شده است که از ظرفیت های گسترده بسیج با کارکردهای مختلف آن در این عرصه به خوبی استفاده شود.
رهبر معظم انقلاب ضمن تاکید بر وظیفه فرهنگی سپاه در این زمینه می فرمایند. «یک وظیفه در سطح وسیع تر است و آن، کار و تلاش فرهنگی است... و این مبارزه، مبارزه فرهنگی است و من این وظیفه را برای همه، جزو بزرگ ترین وظایف می دانم؛ به خصوص برای امثال شما برادران سپاه... من معتقدم کار فرهنگی وظیفه یکایک برجستگان سپاه است؛ فقط وظیفه دفتر نمایندگی نیست... خود عناصر سپاه، فرماندهان بخش های مختلف و فرماندهان لشکرها باید کار فرهنگی بکنند. کار فرهنگی صحیح و عمیق،...» ( اسفند 1377)
پایش دائمی فضای فرهنگی و مجازی با بهره گیری از نیروهای متخصص و کسب توانمندی به لحاظ فنی با  استفاده از فناوری های نوین و از یک سو  و داشتن مواجهه ای چند وجهی و مبتنی بر انعطاف در برابر تهدیدات نرم از جمله ویژگی های حضور سپاه در این عرصه است.  شناسایی کامل پدیده  های فرهنگی و شناخت درست نقاط ضف و قدرت آنها و تمییز دادن میان تهدید ات بالقوه و تهدیدات قریب الوقوع، جمع آوری اطلاعات کامل و ارائه آن به سازمان تحلیل گر، افزایش حضور نیروها در مراکز بحران و ... راهکار موثر سپاه در برخورد با تهیدات نرم است.  حفظ انسجام اجتماعی و تلاش برای مدیریت عوامل تنش زا که باعث شکاف و اختلاف در میان اقشار جامعه می شود از جمله اولویت هایی است که مورد تاکید این نهاد انقلابی قرار دارد.
شواهد نشان می دهد که سپاه در مقام نگهبان انقلاب اسلامی و حفاظت از دستاوردهای آن ماموریت هایی چندگانه را در جهت برقراری امنیتی پایدار در جمهوری اسلامی ایران به اجرا درآورده است. از یک سو با همکاری با ارتش  مسئول پاسداری و صیانت از تمامیت ارضی کشور است و از سویی دیگر  مقابله با اقدامات ضد امنیتی، جاسوسی و خرابکاری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایبری  را در دستور کار خود قرار داده است.

انتهای پیام/ الف